2019 wordt voor Veenendaal het vriendschapsjaar met Antwerpen
Veenendaal ontwikkelt samen met de Belgische stad Antwerpen plannen voor een gezamenlijk vriendschapsjaar in 2019. Burgemeester Kolff van de Utrechtse gemeente maakte dat dinsdagavond bekend in zijn nieuwjaarstoespraak.
Het zal in 2019 500 jaar geleden zijn dat Gilbert van Schoonbeke werd geboren. „Hij wordt beschouwd als één van de stichters van Veenendaal met zijn ondernemende geest op het gebied van turfwinning”, aldus Kolff. „Tevens was hij een belangrijk ontwikkelaar van het Antwerpen zoals dat vandaag de dag nog steeds bestaat. Reden voor Antwerpen om in 2019 veel aandacht aan hem te schenken.”
Van Schoonbeke (1519-1556) was koopman in de Vlaamse havenstad. In 1549 kreeg hij van keizer Karel V toestemming om voor de stadsuitbreiding van Antwerpen –deels keizerlijke– veengebieden in de Gelderse Vallei af te graven. Rondom de turfwinning ontstond een nederzetting die zou uitgroeien tot het tegenwoordige Veenendaal. Er kwamen 300 Vlaamse arbeiders naar het turfwingebied, die er het wolkammen en het wolspinnen introduceerden, vaardigheden die later van belang bleken voor de industriële ontwikkeling van Veenendaal.
Het idee voor een Gilbert van Schoonbekejaar komt van het Stadslab Veenendaal, een „denknetwerk” van plaatselijke ondernemers en architecten voor nieuwe ideeën voor „een verrassend Veenendaal”. „Aan een Gilbertjaar zouden tal van activiteiten kunnen worden opgehangen om Veenendaal te promoten”, aldus de initiatiefnemers.
Het Stadslab heeft ook plannen voor een nieuwe bestemming voor de Pniëlkerk in het centrum van Veenendaal. Naar het voorbeeld van de Stadswaag in Antwerpen, die Van Schoonbeke in de zestiende eeuw liet bouwen, zou het leegstaande, voormalige christelijk-gereformeerde kerkgebouw kunnen worden ontwikkeld als centrum voor nieuwe bedrijvigheid in handel, nijverheid, kunst en ambacht. Aan het Thoomesplein ervoor zouden dan, zoals op het Stadswaagplein in Antwerpen, uitgaansgelegenheden kunnen komen.
Op initiatief van het Stadslab brachten vijftien Veenendalers, volgens Kolff „uit allerlei hoeken van onze gemeenschap”, afgelopen maand een bezoek aan Antwerpen. Ze ontmoetten onder anderen de burgemeester en schepenen (wethouders) van de stad. „In de eerste helft van komend jaar zal het Antwerpse stadsbestuur Veenendaal vereren met een wederbezoek en zullen we de plannen voor 2019 verder ontwikkelen. Het Gilbert van Schoonbekejaar in Antwerpen en Veenendaal in 2019 kan heel leuk en iets groots worden. Iedereen, van scholier tot ondernemer, kan daar plezier aan beleven”, aldus de burgemeester.