Vertrek Samsom toont dat politiek en kiezer keihard zijn
Afscheid nemen van het werk dat je met volle overgave hebt gedaan, valt niet mee. Het heeft iets pijnlijks – zelfs wanneer je zelf vindt dat er goede redenen zijn om er een punt achter te zetten. Gedwongen worden om afscheid te nemen van het werk dat je hart heeft, is dubbel pijnlijk. Vooral wanneer er geen sprake is van dwingende noodzaak omdat het helemaal verkeerd gaat. Dan is weggaan bitter, heel bitter.
Lang niet alle standpunten van Samsom zijn Bijbels verantwoord. Maar desondanks kun je constateren dat zijn vertrek, dinsdag, iets tragisch heeft. In zeker opzicht had het moment niet wranger kunnen zijn. Terwijl de fractieleider van de PvdA zijn ”vaarwel” uitsprak, kwam het Centraal Planbureau (CPB) met het bericht dat ons land in economisch opzicht welvaart.
Natuurlijk is er meer dan het kabinetsbeleid, veel meer zelfs, dat aan het economisch herstel heeft bijgedragen, maar het beleid van het kabinet van VVD en PvdA is zeker een factor. Wie dat niet wil toegeven, en die fracties zijn er, is ongelooflijk zuur en kinderachtig jaloers. De koers die deze regering heeft ingezet op het gebied van economie werpt vruchten af.
Samsom was samen met VVD-leider Rutte de architect van dit kabinet. Het duo slaagde erin om de grote verschillen van mening te overbruggen. Behalve het grenzeloze, en soms misplaatste, optimisme van Rutte was ook Samsoms realiteitszin bij de constructie van dit kabinet van betekenis. Samsom wilde reële doelen nastreven. Reeds tijdens de verkiezingsstrijd was opgevallen dat hij niks wilde beloven. Want, zo was zijn redenering, wat je belooft moet je ook doen en op beloftes die je niet inlost, word je zwaar afgerekend. Inmiddels is gebleken hoe verstandig die opstelling was.
De belangrijkste reden dat Samsom het veld moest ruimen omdat er binnen zijn partij behoefte was aan een politiek duel. In alle redelijkheid valt de vraag te stellen waarom de PvdA zo nodig lijsttrekkersverkiezingen, compleet met debatten tussen de kandidaten, moest houden. Ja, omdat de verkiezing volgens de interne regels langs democratische weg moet plaatshebben. Maar moest dat op deze manier? Zou een enkelvoudige voordracht van een zittend partijleider die zijn kwaliteiten heeft bewezen ook geen optie zijn geweest?
Niet alleen voor de kandidaten waren de debatten zeer vermoeiend, maar ook voor de kiezers. Het was zoeken naar de verschillen. Feitelijk ging de strijd dus meer om imago of presentatie dan om inhoud. En daarbij wist Asscher –niet de bedenker, maar de uitvoerder van het regeerakkoord– garen te spinnen. Hij belooft vernieuwing. Waarvan? Van politiek beleid of van performance. Tekenend is dat Asscher inhoudelijk het beleid van Samsom wil voortzetten.
Met een knuffel van Asscher kon Samsom gaan. Zo vluchtig en tegelijk onmenselijk is de politiek. Ondanks een consistent beleid en steun voor het kabinet door dik en dun (dus ook van Asscher) kon de PvdA-leider gaan. Afgedankt. Zo hard is de politiek. Zo hard is de kiezer.
