Van der Bellen moet het gezicht van Oostenrijk in Europa redden
De 72-jarige econoom Alexander van der Bellen heeft de last op zijn schouders om de goede naam van Oostenrijk in de wereld te redden.
Volgens sommige peilingen gaven kiezers zondag Van der Bellen het voordeel van de twijfel omdat ze bezorgd waren over het gezicht van Oostenrijk. Van der Bellen heeft in de campagne gesproken over een „liberaal, kosmopolitisch Oostenrijk”, dus dat sluit daar wel bij aan.
Van der Bellens tegenstander, de rechtse Norbert Hofer, heeft nog wel een keer geprobeerd de „linkse professor” af te schilderen als een communist. Maar dat wist hij snel van zich af te schudden. Zijn ouders zijn twee keer gevlucht vanwege het communistische gevaar: eerst uit Rusland en in 1940 uit Estland. Wel wordt Van der Bellens naam Alexander altijd nog –op zijn Russisch– afgekort tot ”Sasja”. Ook heeft hij het recht op het staatsburgerschap van Estland.
Tijdens de verkiezingscampagne, die bijna een jaar duurde, ging het vaak over de plaats van Oostenrijk in de Europese Unie. Dat thema werd alleen maar groter na het referendum over het Britse vertrek in juni. Hofer liet de mogelijkheid van een Oostenrijks referendum open. Van der Bellen had daar geen behoefte aan. Volgens hem heeft Oostenrijk alleen toekomst in de Europese Unie. Ook moeilijke thema’s als migratie moeten volgens hem in gezamenlijkheid worden opgelost. Als het over de internationale uitstraling gaat, zorgt Van der Bellen ongetwijfeld voor meer rust dan Hofer.
Hij heeft jarenlange politieke ervaring bij de groenen, waarvoor hij ook lijsttrekker was. Toen hij in 2008 zetels verloor, trok hij zich terug. Officieel kandideerde hij zich als onafhankelijk kandidaat voor het presidentschap, maar toch werd hij gezien als linkse politicus. Hofer sprak hem ook regelmatig aan op opvattingen die binnen de groenen –en bij de jongerenbeweging daarvan– leven.
Van der Bellen was meer dan vijftig jaar getrouwd met zijn vrouw Brigitte, met wie hij twee zonen heeft. Vorig jaar is hij van haar gescheiden, om te trouwen met zijn vriendin Doris. Die had hij leren kennen bij de groenen. Dat geeft iets weer van zijn liberale houding rond sociale thema’s.
De taak van de Oostenrijkse president is een beetje onduidelijk. Strikt volgens de letter van de grondwet heeft hij duidelijk een politieke taak. Om die reden wordt hij ook direct door het volk gekozen, net als de Amerikaanse en Franse president.
Van der Bellen wil het houden bij een ceremoniële invulling van het ambt. Hofer dacht daar anders over.
Het is de vraag of Van der Bellen dit waar kan maken. Tijdens de campagne ging doorlopend over de inhoud van het regeringsbeleid. Tegen die achtergrond hebben kiezers Van der Bellen gekozen. Daar willen ze waarschijnlijk ook iets van terugzien.