„De uitspraak is in hoge mate symbolisch”, geeft Koppe aan. „Het heeft veel weg van een showproces, waarbij je duidelijk vraagtekens kunt plaatsen bij de kwaliteit van de rechters”, aldus Koppe. Volgens de Nederlandse advocaat is het tribunaal ook niet vrij van politieke beïnvloeding. Koppe stelt dat zowel de Cambodjaanse politiek als de westerse mogendheden belang bij een bepaalde uitspraak hebben. „De rechtszaken tegen de voormalige leden van het Pol Potregime moet je zien in het licht van de Koude Oorlog en de strijd tegen het communisme in de jaren zeventig en de periode erna.”

Koppe is sinds 2009 de vertrouwensman van Nuon Chea. „Ik heb een goede band opgebouwd met Chea. Hij wil graag dat ik zijn verhaal vertel. Vanwege de politieke inmenging en het ontbreken van een eerlijk proces heb ik een jaar geleden overwogen er de brui aan te geven. Toch ben ik verder gegaan omdat Chea mij nadrukkelijk heeft verzocht hem te blijven bijstaan”, aldus de Nederlander.

In tweeën

Het proces tegen Chea is in tweeën gesplitst. Chea is inmiddels 90 jaar en men was bang dat hij zou overlijden voordat het proces ten einde was gebracht. Het tweede proces begint over drie weken. Deze tweede zaak is uit juridisch oogpunt veel interessanter omdat daar de aanklachten van genocide, dwangarbeid en gedwongen huwelijken aan de orde komen.

Het is de verwachting dat het nog een paar jaar gaat duren voordat ook finale uitspraak in deze zaak wordt gedaan.

De Nederlandse juriste Sharon Beijer was in 2012 werkzaam op het kantoor van de internationale aanklager van het tribunaal. Beij­er stelt dat vanuit een pragmatisch oogpunt het tribunaal niets anders kon dan het gewezen vonnis. „Dat neemt natuurlijk niet weg dat er door het regime vreselijke daden zijn gepleegd en dat de aanklagers door middel van een gedegen bewijsvoering onomstotelijk hebben aangetoond dat deze mannen daar als voormalige leiders verantwoordelijk voor zijn geweest en op de hoogte van waren”, aldus Beijer.

Tijdens het schrikbewind van Pol Pot eind jaren zeventig van de vorige eeuw zijn naar schatting 1,5 tot 2 miljoen mensen gemarteld, vermoord of omgekomen door stelselmatige uithongering en dwangarbeid. Berucht is de Tuol Sleng- of S-21-gevangenis in Phnom-Penh, waar rond de 15.000 gevangenen zijn gemarteld en vervolgens geëxecuteerd in een zogenaamd ”killing field”, net buiten de hoofdstad. De directeur van deze gevangenis werd in 2012 door het tribunaal tot 35 jaar gevangenisstraf veroordeeld.

Sharon Beijer weet niet hoeveel impact het tribunaal heeft op de Cambodjaanse burgers. „De leiders zijn wel bestraft, maar de personen die de daadwerkelijke handelingen hebben uitgevoerd niet.” Ze wijst erop dat die vaak nog tussen de bevolking wonen.