Natuurlijk, lego is leuk. Playmobil is prima. Een racebaan is stoer. Een huil- en plaspop schattig, een waveboard cool. En heus, een kind kan zich er prima mee vermaken. Maar wat nou zo grappig is: met een pak gedroogde peulvruchten, lege wc-rollen en een afgedankte bakplaat lukt dat ook. Soms zelfs beter.

Vooral voor kinderen tot een jaar of vijf zijn de mogelijkheden talrijk. Maar ook oudere kinderen kunnen zich goed bezighouden met huis-, tuin- en keukenmateriaal. Denk niet te moeilijk: leg een flink stuk karton (of een oud matras) op de trap, zet het goed klem, en voilà: een glijbaan die voor urenlang plezier kan zorgen.

Ook leuk: maak nepbotten van zout brooddeeg, lak ze en maak van de zandbak (of de speeltuin) een heuse archeologische vindplaats.

Op deze pagina staan nog acht andere speelideeën, die nauwelijks voorbereiding vragen. Een bouwplaats volgestort met peulvruchten staat met stip op nummer één.

De genoemde leeftijden zijn natuurlijk bedoeld als handreiking. Of iets een kind aanspreekt hangt niet louter van de leeftijd af. Probeer gewoon eens wat uit. Het kost toch niets – of bijna niets.

1. Peulvruchten

Wat?

Bouwplaats. Of stenenfabriek. Of kolenmijn.

Wie?

Kinderen van 2 tot 8 jaar.

Waarmee?

Een bakplaat, groot dienblad of –mooier nog– een opbergbox met lage rand (bijv. onderbedbox). Gedroogde peulvruchten (of maïs of kiezelsteentjes). Allerlei speelgoedauto’s, net wat voorhanden is. Lege keukenrol.

Hoe?

Vul de bak met de peulvruchten. Zet er diverse auto’s bij, liefst werkauto’s zoals een shovel, een kiepwagen en een auto met laadbak. Zo ontstaat er een bouwplaats. Of een zandgroeve. Of een kolenmijn. Of de een of andere fabriek. De keukenrol kan dienstdoen als grote pijpleiding of als stortbak. Zet hem met een stukje tape vast aan een stabiel voorwerp, zodat hij schuin blijft staan en de onderste opening uitkomt op de bakplaat. Zo komt de ‘lading’ keurig op z’n plek terecht.

Tip:

zet de bak op een groot kleed –bijv. een tweepersoonslaken– op de grond. Peulvruchten die naast de bak belanden, zijn dan zo weer opgeruimd.

2. Satéprikker

Wat:

Kralenrijgstokje of muziekinstrument.

Wie:

Kinderen van 1 tot 3 jaar.

Waarmee:

Grote houten satéprikker (of, als het een muziekinstrument moet worden: 2 satéprikkers). 10 à 12 grote kralen. Kurk.

Hoe?

Snijd de kurk doormidden. Prik een gaatje in de vlakke kant van beide helften. De satéprikker moet net in dit gaatje passen. Steek de puntige kant van de prikker in een van beide kurken. Geef het stokje aan je kind, samen met wat kralen. Met zo’n stevig stokje is rijgen veel makkelijker dan met een draad.

Om een muziekinstrument te maken rijg je de satéprikker helemaal vol. Sluit af met de tweede kurkhelft. Maak muziek door met een tweede prikker over de kralen heen en weer te bewegen.

3. Billendoekjesbox

Wat?

Spaarpot, sorteerbakje, brievenbus – net wat je erin ziet.

Wie?

Kinderen van 1 tot 3 jaar.

Waarmee?

Lege bewaardoos voor billendoekjes. En minstens tien plastic doppen.

Hoe?

Neem een boventallige billendoekjesdoos en spaar een paar dagen of weken plastic doppen van melk- en drankpakken op. Verschillende formaten en kleuren maken het spel het leukst.

Geef doos en doppen aan een kind en wacht af. Passen de doppen door de gleuf? Als ze op zijn, krijgt hij ze er ook zelf weer uit?

Te makkelijk? Kijk dan eens of je kind de doppen kan tellen. En weet hij de kleuren te noemen? Speel ook eens met de begrippen klein en groot. Lukt het om de grootste dop door de gleuf te doen? En de allerkleinste?

4. Bakplaat

Wat?

Magneetbord voor onderweg.

Wie?

Kinderen van 3 tot 10 jaar.

Waarmee?

Een bakplaat. En diverse magnetische materialen. Handig: met magneetplakband maak je veel voorwerpen magnetisch.

Hoe?

Zorg voor voldoende magnetische materialen. Teken op papier bijvoorbeeld een lange autoweg, knip die in stukken en plak er magneetplakband achter. Met de losse stukjes kan een weg uitgestippeld worden op de bakplaat. Klein autootje erbij, klaar. Of knip een afbeelding of een foto in stukken. Magneettape erachter, en je hebt een magnetische puzzel. Leuk voor oudere kinderen: typ woorden in een duidelijk lettertype en print ze uit. Knip elk woordje afzonderlijk uit en plak er magneetplakband achter. Combineren maar!

Tip

voor als het meer geld mag kosten: onder de naam ”Koelkastpoëzie” zijn woord- en lettermagneetjes te koop, die eindeloos speelplezier geven (prijs rond de 20 euro voor ruim 500 magneten).

5. Wc-rollen

Wat?

Homemade bouwblokken.

Wie?

Kinderen van 4 tot 8 jaar.

Waarmee?

Lege wc- en keukenrollen. Eventueel verf, stiften of tape om te versieren.

Hoe?

Zorg voor rollen in verschillende maten: keukenrollen, wc-rollen en gehalveerde wc-rollen. Maak aan beide kanten van de rollen vier inkepingen, steeds op gelijke afstanden van elkaar. De gleuven moeten zo breed zijn dat er een andere wc-rol tussen kan worden geschoven. Verf of versier de rollen, zo je wilt.

Voldoende voorraad? Laat dan de creativiteit de vrije loop. De rollen kunnen vrij gemakkelijk in elkaar worden geschoven. De kunst is om een stabiel bouwwerk te maken. Hoe meer rollen je hebt, hoe uitdagender het wordt.

6. Plakfolie

Wat?

Plakken zonder lijmbord.

Wie?

Kinderen van 2 tot 8 jaar.

Waarmee?

Harde ondergrond, bijv. een stuk stevig karton, zelfklevend plasticfolie (liefst dubbelzijdig), diverse lichte materialen zoals veertjes, stukjes rietje, figuurtjes van rubber of vilt, pomponnetjes, knopen, draadjes wol, glitterfiguurtjes.

Hoe?

Beplak het karton met een stuk dubbelzijdig plastic van gelijke grootte. Bij gebruik van enkelzijdig plakfolie: vouw het plasticfolie om de stevige ondergrond heen, met de plakkant naar boven. Plak de overhangende randjes aan de achterkant vast met tape of plakband.

Leg de diverse materialen erbij en laat je kind experimenteren. Jongere kinderen zullen meer gericht zijn op het proces van plakken en weer loshalen. Wat plakt goed? Wat minder? Krijg ik de materialen weer los? Oudere kinderen zullen meer gericht zijn op het resultaat: hoe maak je –bijvoorbeeld– een herkenbaar gezicht?

Leuk:

het bord is meerdere keren herbruikbaar.

7. Vergiet

Wat?

Borduurwerk voor beginners.

Wie?

Kinderen van 2 tot 4 jaar.

Waarmee?

Vergiet, minstens vijf pijpenragers (chenilledraad).

Hoe?

Zet de vergiet op z’n kop. Leg de pijpenragers erbij. Klaar. Doe je kind eventueel voor dat de pijpenragers in de gaatjes passen. De gaatjes zijn behoorlijk klein, dus en passant wordt de fijne motoriek getraind. Waarschijnlijk begint je kind al snel de draden door de gaatjes te weven.

Te moeilijk?

Als je kind gefrustreerd raakt omdat het hem (nog) niet lukt, kun je het spelletje omdraaien. Steek zelf het chenilledraad in de gaatjes en laat je kind ze er weer uit trekken. Ook leuk.

8. Keukenrol

Wat?

Simpele knikkerbaan.

Wie?

Kinderen van 1 tot 6 jaar.

Waarmee?

Lege keukenrol, maskingtape of schilderstape (evt. plakband), zachte balletjes (bv. pompons), emmer.

Hoe?

Maak op verschillende plaatsen een gat in de keukenrol. Het gat moet zo groot zijn dat de balletjes er goed doorheen passen. Bevestig de rol met tape aan een deur of muur, op ooghoogte van je kind. Zet er een bakje met balletjes bij.

Lukt het je kind om de balletjes aan de bovenkant in de rol te gooien en komen ze mooi in de emmer terecht? Passen de balletjes ook door de andere gaten?

Te makkelijk? Geef eens specifieke opdrachten, zoals: kun je een rood balletje door de buis gooien? Of zet cijfers bij de diverse gaten. Lukt het om een pompon in gat nummer 2 te gooien? Oudere kinderen vinden het leuk om het balletje razendsnel op te vangen, zodat het niet op de grond valt.