De felle lichten flitsen aan en de deur gaat open. In zijn rode mantel, een baard tot aan zijn middel, een muts op en een staf in zijn hand, schrijdt hij binnen. Ik krijg een stevige hand en hij gaat zitten op zijn troon.

Zojuist heeft Ded Moroz (Grootvadertje Vorst) zijn entree gemaakt in zijn houten paleis in de bossen bij het stadje Veliki Oestjoeg. Hier, op 21 uur rijden met trein en bus ten noordoosten van Moskou, maken sneeuw en ijs een halfjaar lang de dienst uit.

Grootvadertje Vorst is het symbool van de Russische winter. Zonder hem ook geen Russisch oud en nieuw, de belangrijkste feestdag. Dan reist hij door het land en strooit samen met zijn kleindochter Snegoerotsjka (Sneeuwmeisje) met cadeaus voor de kinderen.

Dat Grootvadertje Vorst een beroemdheid is, bewijst zijn bezoek. Dat komt niet alleen uit Nederland, maar ook uit Samara, een stad op zo’n 1150 kilometer van Veliki Oestjoeg. Trots nemen ouders foto’s van hun kinderen die met Ded Moroz poseren. Met zijn zware stem noemt hij zichzelf de belangrijkste man van Rusland. Want presidenten komen en gaan, maar Grootvadertje Vorst is er altijd.

Qua leefruimte heeft Grootvadertje Vorst niet te klagen. Op het landgoed ligt een dierentuin, een sprookjesbos en een banja (Russische sauna). Zijn houten paleis beschikt over een ruime slaapkamer, een werkkamer, een kleedkamer voor al zijn mantels en natuurlijk een ruimte waar hij zijn bezoek ontvangt.

In Veliki Oestjoeg valt niet te ontkomen aan Grootvadertje Vorst. Zijn beeltenis hangt in de straten. In het postkantoor arriveren de brieven van kinderen uit heel Rusland. Zelfs smeekbedes van Russische soldaten komen hier aan, als ze weg willen uit de altijd explosieve noordelijke Kaukasus.

Onder het communisme was Grootvadertje Vorst een tijd ongewenste persoon. Hij was te burgerlijk en te religieus. Allemaal vijandbeelden van de Sovjetleiders. Maar de communisten wilden het volk toch de vrije dagen geven. Er kwam een vakantie rond oud en nieuw en daar hoorde een symbool bij. Zo keerde Grootvadertje Vorst terug.

Anno 2016 is Ded Moroz niet weg te denken uit Rusland. Hij moet het voorbeeld zijn voor alle Russen. Hij is de hoeder van de Russische normen en waarden. In de ogen van kinderen kan hij wonderen verrichten.

Maar het grootvadertje ziet ook de Kerstman oprukken: op ansichtkaarten en op reclamezuilen. Niet iedereen is daarvan gecharmeerd. Russische nationalisten beschouwen hem als een vreemde westerse indringer in de Slavische wereld.

En zo wordt zelfs Grootvadertje Vorst onderdeel van de verbitterde strijd tussen Rusland en het Westen.