Donald Trump, de nieuwe president van de VS, heeft ambitieuze doelen. Zo wil hij de economische groei verdubbelen, de infrastructuur verbeteren en fors investeren in de energiesector. Dat klinkt goed. Hogere groei levert banen op. Bruggen, wegen en scholen zijn vaak in een beroerde staat en de Amerikaanse energiesector moet een omslag maken om aan de internationale klimaatafspraken te voldoen.

Dat laatste is niet wat Trump voor ogen heeft. Hij wil meer olie en gas uit grond halen en het klimaatakkoord, dat door de rest van de wereld wordt gesteund, aan de kant schuiven. Trump meent het beter te weten dan 99 procent van alle wetenschappers die zich met het klimaat bezighouden. Er zou geen bedreiging uitgaan voor het leven op aarde van de door menselijke activiteit veroorzaakte opwarming.

Ook op de andere punten lijkt het mis te gaan. De economische groei een stimulans geven vanuit de begroting komt eigenlijk te laat. De Amerikaanse economie presteert al enige tijd heel redelijk en de werkloosheid is gestaag gedaald. De Fed, het stelsel van centrale banken, is begonnen om de rente te verhogen, om te voorkomen dat op langere termijn de inflatie te veel oploopt.

Gerichte maatregelen kunnen wel nuttig zijn en de keuze om zich te richten op de infrastructuur is zelfs een juiste. Jammer is het daarom dat Trump dit wil realiseren door middel van belastingkortingen voor commerciële beleggers en investeerders. Maar investeringen in bruggen, wegen, scholen en de verouderde luchtverkeersleiding zijn voor private onroerendgoedmaatschappijen, projectontwikkelaars en andere Trumpachtige bedrijven minder interessant. Dit terwijl pensioenfondsen en andere niet-commerciële partijen met Trumps methode niet worden gestimuleerd om hun vaak grote vermogens aan te wenden voor deze zo nodige investeringen.

Voor zover de overheidskas wordt aangewend, gaat het geld dus niet naar de juiste projecten en worden niet alle partijen gestimuleerd om te investeren. De schrijnende situatie van private rijkdom bij publieke armoede, die kenmerkend is voor de VS, wordt bij deze aanpak versterkt.

Bij de verkiezingen kreeg Trump onverwacht veel steun in de staten met relatief veel ‘oude’ industrie. Staalbedrijven en autofabrieken hebben het moeilijk door concurrentie vanuit China, Mexico en andere opkomende economieën. De tijd dat Amerikanen alleen reden in door Ford, General Motors of Chrysler geproduceerde auto’s is voorbij. Veel werkgelegenheid ging verloren en er kwam weinig voor terug. Beperkte mogelijkheden voor omscholing leidden tot armoede of in het gunstigste geval een baan met een laag inkomen. Steun voor deze groep is op zijn plaats.

De maatregelen van Trump werken echter averechts. Zo wil hij handelsverdragen opzeggen en hoge invoertarieven instellen om buitenlandse producten duurder te maken. Dit soort protectionistische maatregelen zullen echter leiden tot tegenmaatregelen, waardoor de Amerikaanse export wordt getroffen. Het is dan ook een kansloos achterhoedegevecht.

De Britse econoom David Ricardo ontdekte al in de negentiende eeuw dat vrijhandel voor alle betrokken partijen voordelig is, zelfs als het ene land op elk terrein productiever is dan het andere, zo lang de partners zich maar concentreren op die activiteiten waarmee zij een relatief productiviteitsvoordeel bezitten.

Trump doet er beter aan banen te creëren in sectoren waar de VS wel goed in zijn. Die zijn er, want de Amerikaanse economie loopt op veel terreinen voorop. Het is wel zaak dat iedereen daarbij kan participeren en daar zijn investeringen in de sociale infrastructuur voor nodig: goed onderwijs op de niet-particuliere scholen, een minder scheve inkomensverdeling, betaalbare gezondheidszorg om uitval van arbeidskrachten te voorkomen en zo veel meer. Om Amerika ‘great again’ te maken, zal Trump met andere oplossingen moeten komen.

De auteur schrijft op freelancebasis over ontwikkelingen in de economie en op de financiële markten.