Kamerlid Dijkgraaf (SGP) benadrukte aan het slot van het eerste gedeelte van het debat –dat woensdagavond wordt vervolgd– dat vele partijen in de Kamer dit punt inmiddels belangrijk vinden. Hij wees Wiebes nogmaals op de moties van SGP-senator Schalk, die in de Eerste Kamer met een ruime meerderheid zijn aangenomen en die het kabinet oproepen eenverdieners fiscaal te ontzien. „De staatssecretaris wordt hier toch wel wat mee om de oren geslagen. Mijn enige échte vraag is: Waar blijven zijn voorstellen?”

Omtzigt (CDA) benadrukte dat draagkracht –sterke schouders dragen de zwaarste lasten– ooit leidend was bij de belastingheffing, maar dat dit draagkrachtbeginsel „anno 2016 ver te zoeken” is. „Als wij kijken naar de belastingtarieven, dan zien we dat niet de top het meeste betaalt maar de kostwinner met minder dan een modaal salaris. Voor die mensen geldt een marginaal belastingtarief van 90 of zelfs meer dan 100 procent. Dus als je het minimumloon verdient, en met hard werken doorgroeit naar een bijna modaal salaris en kostwinner bent, dan mag je bijna al je extra inkomen inleveren bij de staatskas. Wat heeft dát nog met draagkracht te maken?”

Volgens de CDA’er hoeft het niet verkeerd te zijn als de overheid belastingheffing tussen huishoudens laat verschillen om „gewenst gedrag”, zoals de combinatie van arbeid en zorg, te belonen. Maar dan moeten die verschillen wel „redelijk” blijven. En dát is nu niet het geval. Omtzigt: „Als twee mensen hetzelfde verdienen maar verschillen in hoe ze dat inkomen verwerven of dat één van hen een jong kind heeft, dan betaalt de ene persoon –schrik niet– 0,2 procent en de andere 34 procent belasting over exact hetzelfde inkomen. Dat is 177 keer zo veel!”

De CPB-modellen versterken die verschillen, aldus Omtzigt. „Als je de CPB-modellen gebruikt, levert dit type beleid groene cijfers op voor de werkgelegenheid in 2040. Maar het levert óók onvrede en scheve gezichten op en het vreet aan de belastingmoraal. Mensen die hard werken zien dat hun extra arbeid amper iets oplevert.”

CU-Kamerlid Schouten kondigde tijdens het debat een amendement aan dat de kloof tussen kostwinners en tweeverdieners verkleint, door het onmogelijk te maken dat tweeverdieners de arbeidskorting en de inkomensafhankelijke combinatiekorting aan elkaar kunnen overgedragen Ze noemde het vreemd dat het kabinet wél de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting (die eenverdieners tegemoetkomt) afschaft, terwijl anderzijds de overdraagbaarbeid van de heffingskortingen waarvan alleen tweeverdiener profiteren ongemoeid blijft. „Zo wordt de kloof tussen de een- en de tweeverdieners verdiept. Als je écht naar een individueel stelsel wilt, moet je dat consequent doen”, stelde ze.

De opbrengst, 270 miljoen euro, wil Schouten „terugploegen” naar alle werknemers via een lager tarief in de tweede schijf, omdat daar de marginale belastingdruk het hoogst is.

Lees meer in ons thema Eenverdieners.