Evangelical stemde vooral tegen Clinton
Het gevaar dat Hillary Clinton president wordt keren. Dat lijkt het motief te zijn geweest van veel conservatieve evangelicals waarom zij op een laat moment besloten om alsnog te gaan stemmen. Trump heeft er zijn voordeel van gehad.
Eén ding uit Trumps rede van de afgelopen nacht zullen de behoudende evangelicals hem in ieder geval niet nazeggen. De nieuw gekozen president zei dat Amerikanen „een grote schuld aan dankbaarheid” jegens Hillary Clinton hebben vanwege alles wat zij voor het land heeft gedaan. Daar denken de conservatieve christenen duidelijk anders over. De Democratische presidentskandidaat wordt gezien als de genius of katalysator van veel „libertijns kwaad.” Sommigen gingen de achterliggende weken zelfs zover om haar de antichrist te noemen.
Uit afkeer van en angst voor de progressieve koers van Clinton hebben veel orthodoxe christenen op Trump gestemd. Vaak deden ze dat tegen heug en meug. Nog maar een week geleden bleek uit een onderzoek van het bureau Barna dat 43 procent van de evangelicals niet wilde gaan stemmen. Hoewel er nog geen harde cijfers zijn, is inmiddels wel duidelijk dat het percentage evangelicale thuisblijvers duidelijk lager ligt.
CNN stelt op grond van exit polls dat 81 procent van de evangelicalen op Trump heeft gestemd. Dat is meer dan toen George W. Bush (2000 en 2004), John McCain (2008) en Mitt Romney (2012) Republikeins kandidaat voor het presidentschap waren. Andere godsdienstige groepen die vooral Trump steunden, waren rooms katholieken (52 procent) en mormonen (61 procent).
Merkwaardig is dat de Joden in meerderheid Clinton steunen, terwijl de politieke standpunten van de Republikeinen gunstiger voor de staat Israël zijn dan die van de Democraten. Evenzo is een opvallend gegeven dat christenen die met grote regelmaat naar de kerk gaan Republikeins hebben gestemd, en zij die zelden of nooit een kerkdienst bezoeken Democratisch.
Een steekproef van de zender VOX wijst erop dat Trump in de staat Missouri heeft gewonnen dankzij de stem van de evangelicaal. De gezaghebbende site fivethirtyeight.com noemde vanmorgen in een analyse de evangelicale kiezer de belangrijkste factor voor de onverwachte overwinning van Trump. Exitpolls in de staat Georgia maakten duidelijk dat 88 procent van de blanke evangelicale kiezers daar op Trump had gestemd, tegen 6 procent op Clinton. De evangelicale kiezers in Florida waren volgens analisten met 20 procent van de stemmen op Trump doorslaggevend voor zijn overwinning in die staat.
Opvallend is wel dat Trump vooral de oudere kiezer aan zich heeft weten te binden. Jongeren zijn meer geneigd op een Democraat te stemmen. Van de kiezers onder de 45 jaar stemt 52 procent op Clinton en 40 procent op Trump. Bij de 45-plussers zijn de percentage respectievelijk: 44 tegen 53. Uit onderzoek van zowel Pew Research als het bureau Barna blijkt dat dit onder evangelicalen ongeveer in dezelfde verhouding ligt.
Dat de evangelicaal voor Trump kiest, heeft volgens Andrew Murphy, politicoloog aan de Rutges University in New Brunswick (New Jersey), weinig met Trump te maken, maar vooral met de diepe afkeer van Clinton. „Haar ethische standpunten staan mijlenver van die van de conservatieve evangelicals. Het punt is dat ze niet alleen vervreemding oproepen, maar ook schrik. Dat is de reden dat evangelicals uiteindelijk toch maar zijn gaan stemmen. Vooral in de namiddag zag je er steeds meer komen, omdat toen bleek dat de opkomst groot was. Mensen waren bang dat Clinton zou winnen. Beelden op de televisie van lange rijen wachtenden bij stemlokalen, trokken nog meer kiezers aan.”
Daarnaast is volgens Murphy de onbetrouwbaarheid van Hillary Clinton een factor geweest. „Steeds weer duiken berichten op dat ze iets niet transparant heeft laten verlopen. Dat is dan een bevestiging van het beeld dat het in Washington een stinkende kliek is.”
Overigens is de stellige overtuiging van de politicoloog dat dit niet specifiek voor de evangelicals geldt, maar voor veel Amerikanen.
Wel noemt hij het een misser van Hillary Clinton dat ze zich niet meer ingespannen heeft om de evangelicals aan zich te binden. „Ze is met haar progressieve ideeën over de evangelicals heen gewalst. Ze heeft zelfs haar best niet gedaan om de pillen uit haar ideologisch potje te vergulden.”
Niet alle evangelicals zijn overigens enthousiast over de triomf van Trump. Ook onder conservatieve leiders bestaan er grote bezwaren. Vooral zijn grove, soms vulgaire woorden en zijn onberekenbare optreden zijn voor hen een groot bezwaar. Dat staat voor hen ook na zijn overwinning recht overeind. Daarom twitterde de bekende theoloog John Piper de afgelopen nacht veelzeggend: „Ik gaf u een koning in Mijn toorn” (Hosea 13:11).
Lees alle relevante artikelen over de verkiezingen in de VS hier.
