Prof. Van Vlastuin en dr. Van der Sluijs: Eenheid buiten het ”sola gratia” verwerpelijk
Buiten het sola gratia van de Reformatie valt er niets te verbinden, reageren prof. dr. W. van Vlastuin en dr. C. A. van der Sluijs op ds. G. de Fijter.
In RD 3-11 stelt ds. G. de Fijter opnieuw (hij deed dat ook al in RD 14-9) dat er geen kernnoties van het christelijke geloof verdwenen zijn uit de credotekst van de nationale synode in Dordrecht. Hij schrijft: het is „geen belijdenis, maar wel een tekst waarin je elkaar als kerken van de Reformatie herkent.” Daarnaast is de geloofsbelijdenis van Nicea voor de stuurgroep het centrale belijden van de kerk der eeuwen.
Dit klinkt alsof de Nationale Synode van Dordrecht (1618-1619) geen noodzakelijke accentuering (van het sola gratia, alleen uit genade) is geweest in het voortgaande belijden. Maar achter wat de kerk toen ambtelijk en „in statu confessionis” uitsprak kunnen we niet meer terug. En we zouden dit ook niet moeten willen. Hier geldt het woord van de kerkvader Cyprianus: „Buiten de kerk geen zaligheid.” De leerstellingen van de remonstranten zijn duidelijk afgewezen.
Arminius
De nationale synode werd aanvankelijk voorzichtig gepresenteerd als een nationaal platform waar kerken elkaar op een indringende wijze zouden kunnen ontmoeten. Gaandeweg wordt echter steeds meer duidelijk dat deze de synode van Dordrecht (1618-1619) moet gaan vervangen. Niet voor niets er wordt dezelfde plaats van samenkomst gekozen. Toen werd er gescheiden, maar nu gaan we verbinden. Alsof dit verbinden mogelijk is na het belijden in 1618-1619. Alsof er buiten ”Dordt” wat te verbinden valt! Alsof het toen niet heel wezenlijk ging om de gemeenschap der heiligen en het kerkvergaderend werk van Christus rondom het altijd aangevochten reformatorische principe van genade alléén. Daarbuiten valt er niets te verbinden. Het wordt almeer duidelijk wat er aan de hand is: een gerehabiliteerde Arminius moet de volle ruimte krijgen om min of meer officieel zijn zegje weer te kunnen doen. Dit alles met een subjectivistisch beroep op het hogepriesterlijk gebed van Jezus in Johannes 17.
De zogenaamde oecumene van het hart moet de leer van de Reformatie in de praktijk gaan vervangen. In feite wordt zo de Synode van Dordrecht van 1618-1619 met gepaste eerbewijzen een plaats gegeven in het museum (of mausoleum) van onze vaderlandse kerkgeschiedenis. Met gepaste eerbied uiteraard, maar toch! Wij bevinden ons op een kantelmoment in de historie van de kerk in ons land. Het gaat nog altijd om leven of dood. Kerk van Nederland, let op uw zaak.
Bedenkelijk
Wij wensen niet gekenschetst te worden als theologen die geen oog hebben voor broeders en zusters ”aan de horizon”. Alleen al onze liefde voor Spurgeon kan daarvan een bewijs zijn. En met George Whitefield hebben wij John Wesley lief, al zijn wij het volkomen eens met Whitefield in de afwijzing van de arminiaanse gevoelens van Wesley. Maar dit ruimdenkende gevoelen kan nooit een adoctrinaire (onleerstellige) houding impliceren.
Dit laatste proeven wij wel bij de nationale synode. De grenzen worden vluchtig en vloeiend gemaakt door een merkwaardig quasigemoedelijk aftreksel van het piëtisme. We moeten elkaar in het hart kijken om zo de grenzen open te gooien voor een terugkeer van het arminianisme. Terwijl de Nationale Synode van 1618-1619 de arminianen ambtelijk de deur wees, met de woorden: „Ite… ite… (ga… ga…)!” wordt hun nu in Dordrecht via het laagdrempelige ambt aller interkerkelijke gelovigen gezegd: „Kom erbij… Doe weer mee!”
Dit achten wij een uiterst bedenkelijke ontwikkeling. De liefde tot God en de naasten verbiedt ons ook onze (verre) naaste te bedriegen voor de eeuwigheid. Door een afglijdende beweging te maken van de Schrift en de belijdenis naar de autonome vrome mens zonder God.
De auteurs zijn respectievelijk hoogleraar gereformeerde spiritualiteit aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en hervormd emeritus predikant.
----
Lees ook in Digibron
Credo legt eigen accenten, maar volgt Apostolicum - door prof. dr. E.P. Meijering (Reformatorisch Dagblad, 30-04-2010)
Meer reacties op credo nationale synode welkom - door dr. J. M. van ‘t Kruis (Reformatorisch Dagblad, 25-01-2010)
Mag het een pondje katholieker? : Credo nationale synode bleke en erg horizontale actualisering van apostolicum - door dr. W. van Vlastuin (Reformatorisch Dagblad, 19-01-2010)
Nationale synode - reacties kerken (Reformatorisch Dagblad, 15-10-2009)
“Credotekst” uitgangspunt voor Nationale Synode (Reformatorisch Dagblad, 14-10-2009)