EU wil relatie met Libië verstevigen
De Libische leider Muammar Gaddafi, die jarenlang in een internationaal politiek isolement verkeerde, heeft dinsdag een bezoek gebracht aan de Europese Commissie in Brussel. Voorzitter Prodi verklaarde na afloop dat de EU streeft naar hechtere banden met het Noord-Afrikaanse land.
De betrokken natie dwingt volgens hem veel respect af met de beëindiging van haar kernwapenprogramma. Zij probeert thans de betrekkingen met de rest van de wereld te herstellen. „We moeten samenwerken op het gebied van vrede, stabiliteit, migratie, veiligheid, economie en cultuur”, aldus Prodi.
Gaddafi hoopt de Unie ertoe te kunnen bewegen de boycot tegen zijn land op te heffen, nu het geen massavernietigingswapens meer bezit en er schikkingen zijn getroffen met de nabestaanden van de in opdracht van hem uitgevoerde aanslag op een vliegtuig boven het Schotse Lockerbie. De VS hebben inmiddels de meeste handelssancties ingetrokken.
Europa wacht daarmee nog. Een van de obstakels in dit verband is de schadevergoeding die Duitsland vraagt voor de bomexplosie in een discotheek in West-Berlijn in 1986. Daarbij vonden twee Amerikaanse militairen en een Turkse vrouw de dood. Ook die terroristische actie zou op last van Gaddafi zijn gepleegd. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Fischer, zei gisteren dat hij zich erover verheugt dat de kolonel zijn leven betert, maar dat hij blijft bij zijn eis.
Een ander probleem in de relatie met de EU is de zaak van zes Bulgaarse artsen. Die zitten sinds 1999 in Tripoli vast. Zij worden ervan beschuldigd met opzet honderden kinderen bloed te hebben toegediend dat besmet was met het aids-virus.
Na het overleg met Prodi richtte Gaddafi zich gedurende ongeveer een halfuur tot de pers. Hij werd daarbij geflankeerd door zijn vaste groep van vrouwelijke lijfwachten. Zijn belangrijkste boodschap luidde dat Libië zich inzet voor welvaart en vrede. Hij ziet wat dit laatste betreft voor zijn land een leidende rol weggelegd. In dat kader riep hij andere staten ertoe op zijn voorbeeld te volgen en eveneens een eind te maken aan het bezit en de productie van verboden wapens. „Libië is nu zonder zo’n programma veiliger dan destijds mét”, verzekerde hij.
Zijn minister van Handel, Abdel Qadar Khair, liet in een interview met een Duitse krant weten dat Libië graag geavanceerde technologie wil importeren. Daarbij denkt hij onder andere aan vliegtuigen en aan onderdelen voor de olie-industrie.
Gaddafi sprak in Brussel van „een historische ontmoeting met mijn broeder Prodi.” Die doorbrak het protocol door zijn gast af te halen op het vliegveld. Zij stuitten in de Belgische hoofdstad op twee betogingen, één voor en één tegen Gaddafi. Tegenstanders verwezen naar een recent rapport van Amnesty International, dat gewag maakt van „een patroon van voortdurende mensenrechtenschendingen” in Libië, met martelingen, een oneerlijk verloop van processen en een algemeen klimaat van angst onder de burgers.
De leider overnachtte niet in een hotel, maar, zoals hij thuis gewend is, in een bedoeïnentent. De vorige keer dat hij op Europese bodem verbleef, was in 1989. Toen bezocht hij Belgrado.