De conclusies van het Nederlandse schaduwrapport van het Vrouwenrechtenverdrag over vrouwen in geweldsituaties zijn verontrustend. De expertise inzake geweldzaken tegen vrouwen schiet tekort. De houding van de politie in geweldzaken tegenover vrouwen is vaak discriminatoir. Door bezuinigingen in familie­zaken en strafzaken op het gebied van rechtshulp verkeren vrouwen in een underdogpositie. En de opvang voor vrouwen is onvoldoende.

Op 10 november is de rapportage ”Unfinished Business. Women’s Rights in the Netherlands” achtergrondinformatie voor een openbare constructieve dialoog met een regeringsdelegatie. De rapportage heeft een breed maatschappelijk draagvlak: 76 organisaties die zich in Nederland met vrouwenrechten bezig­houden, hebben input gegeven.

Petra Snelders, expert mensenrechten en een van de schrijvers van het schaduwrapport, meent dat er in Nederland nog altijd sprake van een stereotiepe beeldvorming van vrouwen. „Vrouwen worden in veel gevallen nog steeds niet serieus genomen. Dat heeft ook zijn weerslag wanneer ze te maken krijgen met huiselijk geweld of partnergeweld”, aldus Snelders vrijdag op een bijeenkomst van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag in Amster­dam. „Vrouwen lopen nog vaak tegen betonnen muren aan. Bij hulpverlening en politie ligt de focus vaak te veel bij protocollen, terwijl deze zou moeten liggen bij de slachtoffers en daders van geweld.”

„Een voorbeeld hiervan is de zaak van de Waalwijkse verpleegster Linda van der Giesen”, aldus Snelders. „Ze deed aangifte van geweld en vertelde dat haar ex-partner een vuur­wapen had. Ze overleefde het niet. Slachtoffers van huiselijk geweld zoeken gemiddeld pas na 33 incidenten hulp. Als ze eindelijk aangifte komen doen, moeten ze daarin volledig serieus worden genomen.”

„Niet verwijtbaar, wel vermijdbaar, zei de onderzoekscommissie in de zaak-Van der Giesen”, aldus Tineke Franssen, voorzitter van Stichting Zijweg. „Vlak daarna kreeg een vrouw in een vergelijkbare situatie geen hulp. Haar ex-partner bedreigde haar en had een pistool. Ze was ten einde raad en plaatste daarom een filmpje op Facebook. Een noodkreet. Als je dat doet, roep je het over jezelf af, reageerde de politie vervolgens. De zaak wordt uiteindelijk geseponeerd. Onbegrijpelijk”, aldus Franssen. „Een halfjaar geleden werd nog het Manifest Huiselijk Geweld Te Lijf gepubliceerd.”

In 2015 en 2016 diende de inter­nationale vrouwenorganisatie The Women’s Coalition petities bij de Verenigde Naties in om erkenning van en aandacht te vragen voor de structurele internationale mensenrechtenschendingen tegen vrouwen in geweldsituaties. Daarbij raken vrouwen vaak de voogdij van de kinderen kwijt aan de vaders en worden ze financieel en maatschappelijk geruïneerd.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat slechts 1 tot 2 procent van de vrouwen die stellen slacht­offer te zijn van geweld, hierover liegt. Bij mannen ligt dit aandeel aanzienlijk hoger met 15 procent. Toch worden vrouwen wereldwijd in situaties van geweld door politie en rechtbanken eenvoudigweg niet geloofd of serieus genomen.

Ook in Nederland lopen vrouwen tegen deze problematiek aan. „We horen keer op keer dat vrouwen bij de politie worden weggestuurd als ze om hulp vragen bij huiselijk geweld of partnergeweld”, aldus Franssen. Ook signaleert Stichting Zijweg dat er niet voldoende opvang is en dat vrouwen niet voldoende mogelijkheden hebben om zich juridisch te laten vertegenwoordigen.

„Expertise in geweldszaken is essentieel”, zegt Snelders. „De maatschappelijke discussie over vechtscheidingen klopt bijvoorbeeld niet. Het idee ”waar twee vechten, hebben er twee schuld”, is lang niet altijd juist.”