In welvarende gezinnen in onze stad is het steeds meer de gewoonte om zelf brood te bakken. Wie de luxe van een eigen bakoven kent, hoeft geen gebruik te maken van de reizende bakker en zijn op een kar meereizende oven.

Nog mooier is het wanneer we over een akker beschikken waarop we zelf tarwe zaaien, zodat we niet meer afhankelijk zijn van wat de markt ons biedt. Wanneer we eenmaal fris bier hebben gebrouwen en verse broden gebakken, rijst de vraag: hoe kunnen we deze producten het beste bewaren? Wie voorraden onder zijn huis opslaat, zal merken dat de houdbaarheid van het verkregen voedsel verlengd wordt. In de vochtige koelte van de kelder zal het bier rijpen en drogen bollen brood niet uit.

Wat te doen met groenten en fruit? Na de oogst krijgt elk gewas zijn eigen ‘behandeling’.

Geoogste bonen en kruiden worden ingelegd in zuur of olie om ze zo te kunnen bewaren. Voor veel groenten is na de eerste vorst de tijd rijp om geoogst te worden omdat ze dan zoeter smaken. Bieten en kool blijven in de grond totdat ze op het menu terechtkomen of als er bederf intreedt. 
Veel soorten groenten en fruit, waaronder appels en (kwee)peren, blijven in de kelder of op een droge vorstvrije plaats lang houdbaar.

In een volgende aflevering van deze rubriek zullen we stilstaan bij technieken die men kan toepassen om voedsel langer houdbaar te maken: inmaken (in zuur), drogen, indikken en pekelen.

Bier

Verwarm 20 liter water in een brouwketel van 25 liter tot 63-65 graden Celsius. Voeg 4 kg mout (gemalen graan) toe en roer gedurende een kwartier. Verhit daarna het water onder het roeren tot 70 graden Celsius en laat opnieuw een kwartier verstrijken. Het mengsel mag intussen niet naar de bodem zakken. Scheid met een (thee)doek het vocht van de vaste stoffen. Voeg 2 à 3 gram hop toe en laat de vloeistof een uur lang zachtjes koken. Blijf in de tussentijd roeren. Zeef vervolgens opnieuw de vaste bestanddelen uit de vloeistof en laat die afkoelen tot keldertemperatuur. Voeg 8 gram biergist toe.

Sla het bier nu op in de kelder en laat het rusten. Proost!

Brandnetelsoep

Wel 500 gram brandnetels in zout water (vis- of vleesbouillon kan ook) zodat ze niet branden op de huid. Het kookvocht afgieten en bewaren. Pluk de brandnetels en snijd ze fijn. Hak een ui en enkele tenen knoflook (naar smaak) zeer fijn en stoof in twee eetlepels boter glazig. Brandnetels toevoegen een meestoven. Strooi twee eetlepels bloem over het mengsel en roer om. Voeg 1 liter koude melk toe en roer glad. Voeg verder naar smaak (een deel van) het kookvocht toe en dik de soep in met paneermeel.

N.a.v. ”Das Luther-Melanchthon-Kochbuch” van Leo Vogt, uitg. Lindemanns Bibliothek, Bretten, 2015.

----

Klik hier voor alle artikelen uit het thema Reformatie