„Wij blokkeren dit verdrag niet voor onze lol”, betoogde Magnette. „Het gaat niet alleen over dit verdrag. De wereld globaliseert. Het spijt me voor de Canadezen dat zij de eersten zijn die aan deze test worden onderworpen.”

Premier Mark Rutte houdt goede hoop dat de komende dagen een oplossing wordt gevonden. „Het maken van een worst is nooit een fraai proces. Als er uiteindelijk maar een goede worst uitkomt. Als dat een paar dagen langer duurt vind ik dat geen ramp. Als het niet lukt is dat wel heel schadelijk voor Europa, voor bedrijven, werknemers en mensen die spullen willen kopen”, zei hij vrijdag na afloop van de tweede dag van de EU-top in Brussel.

Door het aanhoudende verzet van de Walen hangt ondertekening van het verdrag op 27 oktober aan een zijden draad. De onderhandelingen tussen de Europese Commissie, Canada, Wallonië en België over een oplossing voor de Waalse bezwaren gaan wel door.

Na de EU-top zei de Belgische premier Charles Michel dat hij begrip heeft voor het onbegrip bij de andere landen over de situatie. „CETA is geen bilateraal verdrag tussen Wallonië en Canada.” In een nachtelijk gesprek met de Canadese premier Justin Trudeau heeft hij gemeld dat er sprake is van „radicalisering” van de standpunten.

Michel heeft toestemming van de Waalse regering nodig om het handelsverdrag namens heel België te tekenen. Alle EU-landen, Canada en tien regionale parlementen moeten het ratificeren. Als Michel de bezwaren van Wallonië zou negeren en zonder mandaat zou tekenen, riskeert hij een institutionele crisis.

Inmiddels hebben 88 Europarlementariërs uit twintig landen in een brief hun „volle steun” betuigd aan het Waals parlement en Magnette. Onder hen Agnes Jongerius (PvdA), Bas Eickhout (GroenLinks) en Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren). De ondertekenaars vinden dat het Waalse verzet getuigt van „democratische vitaliteit en voorbeeldige politieke moed”.