De USS Zumwalt snijdt door het water. Het 15.000 ton metende Amerikaanse oorlogsschip verplaatst zich met een snelheid van maar liefst 30 knopen (56 km/u). De torpedobootjager –helidek achterop– vormt een breed wit spoor op het donkere water van de Atlantische Oceaan. Het lichtgrijze vaartuig lijkt regelrecht afkomstig uit een sciencefictionfilm.

Het uur van de waarheid breekt aan voor de 183 meter lange USS Zumwalt DDG1000. Zaterdag stelt de US Navy de futuristisch ogende oorlogsbodem met veel tromgeroffel officieel in dienst op de marinebasis in Baltimore, aan de Amerikaanse oostkust.

Hypermodern

De oorlogsbodem is revolutionair. Niet alleen door zijn afmetingen, maar ook door zijn onconventionele ontwerp en hypermoderne wapentuig. Verder is de torpedobootjager door stealth eigenschappen slecht zichtbaar op vijandelijke radar.

Marinewerf Bath Iron Works is in 2008 gestart met de bouw. Bij de te waterlating eind 2013 waren de loftuitingen niet van de lucht. „De meest intimiderende creatie van de Amerikaanse marine ooit”, aldus de Amerikaanse onderminister voor de marine Ray Mabus. „Een modern wonder.”

De torpedobootjager heeft een serie proefvaarten achter de rug. DDG1000-commandant James Kirk blikt tevreden terug. „De 147 bemanningsleden van de Zumwalt hebben hun training en certificering in recordtijd afgerond. Zij hebben de superieure techniek van het schip aangetoond.”

De USS Zumwalt, vernoemd naar de voormalige admiraal Elmo R. Zumwalt, is het eerste schip in een nieuwe klasse voor de US Navy. De Zumwaltklasse, gebouwd voor aanvallen vanaf zee op landdoelen, blijft door enorme kostenoverschrijdingen uiteindelijk beperkt tot drie schepen. Oorspronkelijk wilden de VS er 32 in de vaart nemen.

Aan de USS Zumwalt hangt een prijskaartje van 3,7 miljard euro. Het tweede schip –de USS Michael Mansoor– kost bijna 4 miljard, de derde –de USS Lyndon B. Johnson– is dan weer iets goedkoper. Ter vergelijking: een Nederlands fregat zoals Zr.Ms. De Ruyter kost een slordige 400 tot 500 miljoen euro.

Boeg

Het opvallendst aan de USS Zumwalt is zijn terugwijkende boeg. De zogenaamde tumblehome bow snijdt door het water. Deze rompvorm veroorzaakt minder kielzog, waardoor de omvang van het scheepssilhouet op radar vijftig keer kleiner wordt. Een dergelijk scheepsontwerp is in deze omvang niet eerder toegepast.

Het revolutionaire ontwerp vormt tegelijk de zwakte van het vaartuig. Critici maken zich grote zorgen over de instabiliteit van de USS Zumwalt bij zware zeegang in hevige storm. De US Navy is echter niet over één nacht ijs gegaan. Het scheepsontwerp is talloze malen berekend en herberekend, terwijl schaalmodellen uitgebreid zijn getest in laboratoria.

Stealth, op zich niet bijzonder, is bij de Zumwaltklasse echter uitzonderlijk ver doorgevoerd. De scherpe vormen van het schip en het gebruik van radarabsorberend materiaal buigen vijandelijke radarsignalen af, waardoor het slecht detecteerbaar is. Bovendien zijn alle radars, antennes en sensoren ingebouwd in een kunststof dekhuis. Wapensystemen zijn weggestopt.

De nieuwe generatie Amerikaanse destroyers wordt voortgestuwd door vier Rolls-Royce MT-30 gasturbines. Deze motoren genereren maar liefst 78 megawatt elektriciteit, voldoende om een kleine stad van elektriciteit te voorzien. De torpedobootjager heeft deze energie niet alleen nodig voor de voortstuwing, maar ook voor toekomstige wapensystemen.

Wapenarsenaal

De USS Zumwalt krijgt een rijk wapenarsenaal aan kruisraketten, kanons en elektromagnetische wapens. Het hypersonische Advanced Gun System (AGS) –de railgun– kan granaten krachtiger, sneller en verder afvuren dan welk kanon ooit. Conventionele kanons, waarvan de zwaarste 127 mm zijn, kunnen doorgaans doelen raken op zo’n 80 tot 100 kilometer afstand.

De twee elektromagenetische 155 mm-kanons van BAE Systems op de USS Zumwalt schieten gps-geleide granaten van 18 kilo af door tegengestelde magnetische velden tussen twee geleidende rails. De vuurkracht bedraagt tien schoten per minuut over een afstand van 200 kilometer.

Het schip is in staat maximaal zestien Long Rang Land-Attack Projectiles (LRAP) via verschillende routes op een doel af te sturen, die zij zelf onderweg kunnen aanpassen. Elk kanon kan 300 keer achter elkaar vuren, dankzij een volledig automatisch laadmechanisme. De kanons zijn weggestopt in speciale behuizingen om de stealtheigenschappen van het schip te versterken.

Opvallend is ook de verspreide plaatsing van de lanceerinrichting van Sparrowraketten en de Tomahawkkruisraketten. Normaal gesproken zijn die ingebouwd onder het voordek van een marineschip. De USS Zumwalt kent tachtig lanceerbuizen die aan weerszijden, aan de zijkant van het schip zijn gebouwd.

Tegenslag

Het prestigieuze project kampte met tal van tegenslagen. De marinebouwer liep tegen ernstige problemen op bij de integratie van de wapensystemen en de bouw van het kunststof dekhuis. De US Navy heeft daarom besloten het dekhuis van het derde schip toch maar van staal te maken. „De marine heeft meer inzicht in de onderhoudskosten op lange termijn van staal dan van kunststof”, aldus een rapport van de Amerikaanse rekenkamer in 2014.

De USS Zumwalt kampte eind september met motorproblemen, vlak na het verlaten van de Naval Station Norfolk in de Amerikaanse staat Virginia. De torpedobootjager moest rechtsomkeert maken. „Kinderziektes”, verklaarde de Amerikaanse marine luchtig.

De verwachtingen van de US Navy zijn hooggespannen. De indienstelling van het hypermoderne slagschip markeert de hightech verandering die de Amerikaanse krijgsmacht ondergaat. De installatie van laserwapens op de USS Zumwalt is daarbij slechts een kwestie van tijd.