De in Warschau gevestigde dienst krijgt een veel sterkere rol bij de bewaking van de buitengrenzen van de EU, het bestrijden van mensensmokkel en andere grensoverschrijdende misdaad. De EU-landen blijven echter hoofdverantwoordelijk voor hun grenzen.

Bij de grensplaats Kapitan Andreevo werden voertuigen, hulpmiddelen en teams van het agentschap gepresenteerd. „Van nu af aan is de buitengrens van een lidstaat de buitengrens van alle lidstaten”, zei Avramopoulos. „Dit is precies het Europese antwoord dat we nodig hebben voor de uitdagingen op het gebied van veiligheid en migratie.”

Voor noodsituaties wordt een ‘grenswachtpool’ opgetuigd van 1500 man, waarvoor Nederland er vijftig beschikbaar stelt. Die moet op 7 december operationeel zijn. De hoop is dat de samenwerking ertoe kan bijdragen dat het vrije personenverkeer in de Schengenzone wordt hersteld.

De lidstaten moeten bij een crisis ook snel extra materieel kunnen leveren. Het agentschap is vooral gericht op het ontdekken en voorkomen van zwakke punten langs de buitengrenzen. De eerste rapportages worden begin volgend jaar verwacht. Het krijgt verder een coördinerende rol bij het terugsturen van afgewezen asielzoekers en economische migranten.

Het voorstel voor de grenswacht lag er in december vorig jaar, en is onder druk van de vluchtelingencrisis in een recordtempo door de wetgevingsmolen gegaan.