Hongaars-hervormden buigen zich over catecheseles
Hoe breng je een 450 jaar oud leerboek over op jongeren van 13 of 14 jaar oud? Voor die vraag staan de predikanten van de Hongaars-Hervormde Kerk. De kerkleiding schrijft voor dat de Heidelbergse Catechismus op catechisatie moet worden onderwezen. Moderne hulpmiddelen zijn daarbij van groot belang.
In samenwerking met Stichting Hulp Oost-Europa is daarom een werkgroep van start gegaan die de taak heeft het catechisatieonderwijs in Hongarije te moderniseren. De groep moet voldoen aan de voorschriften van de kerkleiding en tegelijkertijd een hedendaagse leermethode bieden die aansluit bij de leefwereld van de jeugd. Deze week vond van woensdag tot en met vrijdag in Mályi –vlak bij de Hongaarse stad Miskolc– een conferentie plaats met als doel de nieuwe methode in de steigers te zetten. Het project kreeg de naam KátéM, wat ”mijn catechismus” betekent.
Uit de Hongaarstalige gebieden waren zeventien deelnemers aanwezig. Verder deden twee leden van Stichting Hulp Oost-Europa mee en ds. B. J. D. van Vreeswijk, hervormd predikant in Hattem en oud-voorzitter van de HGJB.
Dr. Edit Somfalvi, docent catechese en liturgie aan het Hongaarse Theologische Instituut in Cluj-Napoca (Roemenië) en voorzitter van de werkgroep die de methode vorm moet geven, benadrukte het belang van een interactieve methode waar ook kinderen vreugde aan beleven. De meeste Hongaars-hervormde jongeren doen belijdenis als ze 13 of 14 jaar oud zijn. In de Hongaarstalige gebieden buiten Hongarije is het kerkelijk onderwijs tevens een middel om de Hongaarse identiteit te versterken en de Hongaarse taal en cultuur in stand te houden. Volgens dr. Somfalvi zal de werkgroep komen met een methode en met een website waar predikanten ervaringen kunnen uitwisselen en lessen downloaden.
János Márton, godsdienstleraar in Cluj-Napoca verzorgde een lezing over ”De context van het catechismusonderwijs in de Hongaars-Hervormde Kerk”. Bij het ontwikkelen van de methode kunnen de Hongaren veel van bestaande Nederlandse methoden leren, maar het blijft nodig die aan te passen aan de specifieke Hongaarse context. Márton, die les geeft op een school waar vele godsdienstige denominaties zijn vertegenwoordigd, vertelde dat godsdienstleraren bij toerbeurt een meditatie houden tijdens de opening van het schooljaar. De leerlingen waarderen de toespraken van leraren uit de neo-protestantse hoek en de kring van de Reformatie, omdat die inhoudelijk echt iets te vertellen hebben, aldus Márton.
In Roemenië krijgen leerlingen op alle scholen godsdienstonderwijs. Márton: „Dit biedt gelegenheid om de gereformeerde godsdienst en de waarde van de Hongaarse cultuur over te dragen.”
Onkunde
Het blijkt dat de jeugd vaak nauwelijks iets van de Bijbel weet. De jongeren hebben ook amper notie van de leer van hun kerk. Márton wierp de vraag op of de kerk wel moest vasthouden aan de gewoonte de catechisaties in het Hongaars te geven, vanwege de vele gemengde huwelijken tussen Roemenen en Hongaren.
De godsdienstleraar zei ook dat de vastgeroeste traditie rond het belijdenis doen steeds meer verzet oproept bij de jongeren. De kledingvoorschriften dat jongens in het zwarte pak of in het traditionele huzarenpak en de meisjes in witte, lange rokken of jurken moeten verschijnen, wordt in toenemende mate een struikelblok.
Ds. B. J. D. van Vreeswijk gaf in zijn lezing uitleg over het werk van de HGJB en de door de jeugdorganisatie ontwikkelde methodes voor geloofsoverdracht. Volgens ds. Van Vreeswijk staan de Nederlandse traditionele kerken en de kerken uit Oost Europa vanwege de secularisatie voor dezelfde uitdagingen. In overleg met dr. Somfalvi en Márton werd afgesproken dat les 5 (”God als Vader”) uit de nieuwe HGJB-methode ”Leer & Leef” in het Hongaars wordt vertaald.
Vrijdagochtend werd de conferentie afgesloten met het opstellen van een concept en een concreet stappenplan zodat de methode komend voorjaar in onderdelen en in september 2017 in zijn geheel kan worden gepresenteerd.