Prinsjesdag was weer een prachtige dag. Langs de route van Noordeinde naar de Ridderzaal allemaal vrolijke kinderen en grote mensen. De een kijkt naar hoeden, de ander naar soldaten, een derde naar de koning(in). Op een paar chagrijnige republikeinen na geniet elke Nederlander van Prinsjesdag.

De dagen na Prinsjesdag zijn altijd goed voor politiek vuurwerk. Iedere Nederlander kijkt vanuit eigen belang(stelling) vol spanning naar de plannen van het kabinet voor komend jaar. Daarbij zijn er altijd winnaars en verliezers. De betovering van koning en koningin, glazen koets, Wilhelmus en oranjebitter is dan voorbij en politici vliegen elkaar in de haren. Zeker nu de verkiezingen steeds dichterbij komen.

Ook ik kijk vanuit eigen belang(stelling) naar de plannen van het kabinet. Wat doet dit kabinet aan armoedebestrijding wereldwijd? Wat willen ze investeren in duurzame ontwikkeling? Bevat de begroting 2017 verrassingen?

Helaas niet voor ontwikkelingssamenwerking. Voor het vierde jaar op rij wordt er een ongekende bezuiniging op de hulp aan arme landen doorgevoerd. De enthousiaste minister Ploumen heeft in de achterliggende jaren een nieuwe koers ingezet. Een in verschillende opzichten goede koers: focus op de allerarmsten, gecombineerd met een zakelijke, nuchtere aanpak. Geen goedgelovige goedgeefsheid, maar een oprechte poging om slim te investeren in de oplossing van armoedeproblemen. Met extra aandacht voor de inschakeling van ondernemers, die willen dat hun investeringen goed uitpakken voor mens en milieu.

Dat is de ene kant. Maar de andere kant? Voor ontwikkelingssamenwerking geen boter bij de vis. Voor 2017 krijgt Defensie er een beetje meer bij, de politie ook. Voor de wegen in Nederland zijn er miljarden extra beschikbaar, voor ontwikkelingssamenwerking honderden miljoenen minder.

Extreme armoede neemt wereldwijd toch hard af? Dat klopt. De laatste decennia is dat harder gegaan dan ooit. Sinds 1990 wisten wereldwijd meer dan 1 miljard mensen aan extreme armoede te ontsnappen. Dan kun je toch ook minder aan hulp uitgeven?

Ondertussen neemt de ongelijkheid toe en raken de mensen die nog wel extreem arm zijn steeds meer ‘opgesloten’ in hun armoede. In 2015 hadden de rijkste 62 personen op aarde net zo veel bezittingen als de armste 3,6 miljard mensen. Sinds de eeuwwisseling, in 2000, heeft de armste helft van de wereldbevolking slechts 1 procent gekregen van de totale welvaartstoename wereldwijd, terwijl de helft van die toename in de portemonnee van de rijkste 1 procent terecht kwam. Het gemiddelde inkomen van de armste 10 procent van de wereldbewoners is in de afgelopen kwarteeuw met minder dan 3 dollar per jaar gestegen!

Afgelopen week deelde de regering mee dat ze de ontwikkelingssamenwerking met Indonesië, Kenia en Ghana wil gaan beëindigen. In 2020 moet het klaar zijn. De reden: alle drie de landen hebben een stevige economische groei doorgemaakt en kunnen nu op eigen benen staan.

In de uitleg aan de Tweede Kamer erkent de regering dat de inkomensongelijkheid in deze drie landen nog erg groot is. De gedachte is echter dat deze landen door zelf een slim beleid te voeren deze binnenlandse armoede moeten kunnen aanpakken. Nederland wil het beperkte budget gaan inzetten in de allerarmste landen. Je kunt hierover van mening verschillen, maar het is geen onredelijk plan.

Terug naar Den Haag. Het was geen traditioneel debat na Prinsjesdag. Het ging niet alleen over de begroting voor het volgende jaar. Het ging eigenlijk ook over de verkiezingen van voorjaar 2017. Als het gaat om ontwikkelingssamenwerking ben ik eigenlijk wel aan verkiezingen toe. Van premier Rutte en minister Ploumen had ik geen verrassingen meer verwacht in deze begrotingsronde. Het budget voor ontwikkelingssamenwerking was en bleef stiefmoederlijk bedeeld. Dit kabinet past slechts nog op de winkel.

Het zou geweldig zijn als politieke partijen met nieuw elan de verkiezingen ingaan. Als ze hun hart laten spreken over te veel mensen die nog in extreme, hardnekkige armoede leven. Over mensen die steeds meer het nakijken hebben en zonder een extra inspanning niet kunnen aanhaken bij de ontwikkeling van hun land. We gaan spannende maanden tegemoet.

Evert-Jan Brouwer, politiek adviseur Woord en Daad.