1. Houd doel voor ogen

Een foto maken kost niets. Geen geld en –met de smartphone altijd binnen handbereik– geen moeite. De digitale ‘filmrol’ biedt ettelijke gigabytes aan opslagruimte. Dus schieten we plaatjes dat het een lieve lust is, vaak zonder er al te veel bij na te denken. We delen ze online met bekenden, of met wie ze maar zien wil. Die uitwisseling levert ons nog meer foto’s op.

Waarom maken we eigenlijk vakantiefoto’s? Het kan helpen om dat scherp te hebben. Zijn de kiekjes ouderwets bedoeld als aandenken en belanden ze na de reis in een indrukwekkend fotoboek? Of vertellen ze een verhaal dat via sociale media live door het thuisfront wordt gevolgd? „Goede­morgen oma! We zitten nu lekker op een zonnig terras in Parijs.” Er is geen man overboord als de foto’s van het smakelijke croissantje verloren gaan voor het nageslacht. Snapchat en Instagram Stories helpen je een handje door de beelden na 24 uur te wissen.

2. Selecteer

Digitale foto’s stapelen zich gemakkelijk op. Bijna 60 procent van de vakantiegangers geeft zijn foto’s een plekje op de computer, zo blijkt uit een vorig jaar gehouden enquête van reis­beoordelingssite Zoover. Nog eens 10 procent laat de beelden op zijn telefoon staan. Slechts een kwart van de ondervraagden zegt een fotoboek te maken. Het gros van de vakantiefoto’s wordt dus nooit afgedrukt.

Massa’s foto’s doorploeteren om een mooi boek samen te stellen is blijkbaar niet ieders hobby, maar digitaal archiveren is dat evenmin. Het is daarom slim om al in een vroeg stadium kritisch naar je foto’s te kijken. Te filteren, te selec­teren. Matige plaatjes, bij nader inzien weinig interessante opnames: waarom zou je ze niet direct weggooien? Zo breng je orde aan en blijft de boel te be­happen.

3. Stel veilig

Volgens de laatste statistieken krijgt Instagram dagelijks 80 miljoen foto’s te verstouwen en Facebook 350 miljoen. WhatsApp spant de kroon met 1,6 miljard uploads per dag. Indrukwekkende aantallen, maar ze garanderen niet dat een sociaal netwerk altijd blijft bestaan. Gebruikers van het eens zo populaire Hyves hadden eind 2013 slechts twee weken de tijd om hun foto’s te redden, nadat de site de slag met de concurrentie verloren had. Wie even niet oplette, was zijn bestanden kwijt.

Foto’s die niet verloren mogen gaan, kun je het beste op verschillende plaatsen bewaren. Dus niet alleen op sociale media, maar ook op een (externe) harde schijf. Niet enkel op een geheugenkaartje, maar ook op dvd. Niet alleen op telefoon of computer, maar ook bij een clouddienst als Dropbox, Google Drive, iCloud of OneDrive. Gaat er een keer iets mis, dan heb je altijd ergens een kopie.

De keerzijde: hoe meer back-ups, hoe meer fotobestanden. Zie die ene mooie vakantiefoto uit 2006 maar eens terug te vinden, in een overvolle cloud of een kast met rondslingerende cd’s en dvd’s. Ook hier is ordening cruciaal. Van meet af aan, te beginnen bij de mapstructuur. Werk steeds met duidelijke namen en gebruik een omgekeerde datumnotatie (bijvoorbeeld: 2016_08_26 - Parijs).

4. Houd up-to-date

Veel vakantiefoto’s glijden ongemerkt in de digitale oude doos. Zijn ze over een paar decennia nog te bekijken? Internetpionier Vint Cerf ziet het somber in. Begin 2015 waarschuwde de Amerikaan dat we de digitale ”dark ages” zijn binnengetreden. Technologische ontwikkelingen gaan volgens hem zo snel dat hardware en software binnen een mum van tijd ver­ouderd zijn. Onze veilig gewaande bestanden raken zomaar tussen de raderen van de digitale revolutie. En dan: foetsie.

Nog altijd worden veel foto’s opgeslagen in het bestandsformaat JPEG, dat het al een kwarteeuw volhoudt en naar verwachting niet snel zal verdwijnen. Over de vraag hoelang bestanden op een cd of dvd nog leesbaar zullen zijn, lopen de meningen uiteen. Maar al was het een eeuw: zijn er dan nog apparaten met een dvd-drive?

Wie Vint Cerfs vrees voor het „wegrotten” van bits en bytes serieus neemt, doet er goed aan zijn archief elke vijf à tien jaar bij de tijd te brengen. Zet bestanden op nieuwe geheugendragers en converteer ze zo nodig naar een ander formaat. Bijkomend voordeel: dankzij de vooruitgang is de capaciteit van nieuwere opslag­media altijd vele malen groter. Dat ruimt op.

5. Druk af

Je zou het soms haast vergeten, maar er bestaat ook nog foto­papier. Wie zijn vakantiefoto’s wil afdrukken, kan terecht bij talloze leveranciers van fotoboeken. In een test van de Consumentenbond (oktober 2015) scoren de boeken van Albelli en HEMA het hoogst. Van de afdrukcentrales komt Cewe als beste uit de bus. Hier worden onder andere de foto­boeken van bol.com, Albert Heijn en Kruidvat gedrukt. Kortings­acties maken een fotoboek al snel minstens 20 procent goedkoper. Het loont dus om zo’n actie af te wachten.