Hoe krijg je soms saaie politici zover dat ze het achterste van hun tong laten zien? Wartburg-docent C. Verhey weet er wel raad mee. In een gedurfd openingsreferaat met de titel ”Help! Ik moet kiezen…” dendert hij als een enorme en tegelijk uiterst humoristische olifant door de heilige huisjes van de diverse partijen. Noch VVD noch SGP ontkomt aan de ironie.

„De VVD slaat in de Kamer nog geen deuk in een pakje boter”, krijgt VVD-kamerlid Van Splunter te horen. De man erkent het nota bene. „Ik geef toe dat we tijdens het eerste paarse kabinet meer deuken in pakjes boter sloegen.” SGP-burgemeester Noordergraaf toont zich niet minder openhartig als de vloer wordt aangeveegd met de opvattingen van SGP-statenlid Bogerd over democratie. „Ik vind dat de SGP deze man grof onderhanden moet nemen en royeren als lid.”

Geen Wartburg-leerling die na vrijdagavond nog het idee heeft dat politiek nergens over gaat, dat er geen passie of hartstocht is en dat er geen verschillen zijn. SP-kamerlid Van Bommel weerlegt met verve de „misvatting” dat zijn partij slechts staat voor de zwakken in de samenleving en dat de sterkeren er niets te zoeken hebben. D66-kamerlid Ravestein verdedigt hartgrondig de paarse euthanasiewetgeving. De voorzitter van het wetenschappelijk bureau van de ChristenUnie, dr. R. Kuiper, daagt de SGP’er Noordergraaf uit duidelijk te maken waarom die „te weinig verschil” ziet tussen CU en CDA.

De politici laten zich uit de tent lokken door een handige truc van de organisatoren. Die presenteren een verkiezingsuitslag, die afgemeten aan de peilingen alleszins redelijk is, maar wel scherpe kantjes kent. De politici mogen reageren als ware het de werkelijke uitslag op 15 mei aanstaande. CDA-kamerlid Mosterd blijkt dik in zijn sas met drie zetels extra. Ravestein (D66) moet haar democratische principes verantwoorden als blijkt dat ze een terugval van vijf zetels voor haar partij niet accepteert.

Als er met de uitslagen coalities gevormd gaan worden, kiest SGP’er Noordergraaf tot verdriet van Kuiper (CU) voor de parlementaire variant met breed draagvlak: PvdA, CDA en VVD. Kuiper zelf gaat voluit voor ”evangelisch”, de variant waarin zijn partij samenwerkt met PvdA en CDA. GroenLinkser Harrewijn, die deze avond opvallend vaak in zijn hoedanigheid als predikant wordt aangesproken, wil het liefst de paprikavariant: PvdA, CDA en GroenLinks. PvdA-europarlementariër Wiersma constateert tot zijn tevredenheid dat zijn partij als grootste in de coalitiebesprekingen de sleutel bezit.

Op paars lijken ze allemaal uitgekeken. Ook Wiersma (PvdA), Van Splunter (VVD) en Ravestein (D66) geven toe dat de schwung er in hun coalitie een beetje uit is. Wel verdedigen ze dat paars het acht jaar lang goed heeft gedaan. Of het nu gaat om financiën of sociaal beleid, paars heeft grote successen geboekt. Verdedigen dat Nederlanders het op-een-na gelukkigste volkje van de wereld zijn -zoals Van Splunter doet- gaat Wiersma echter te ver. De politiek heeft wat hem betreft nog wel heel wat te doen. Volgens CDA-kamerlid Mosterd moeten de coalitiepartijen de onvredegevoelens onder burgers serieuzer nemen. „De onveiligheid op straat, de wachtlijsten in de zorg, dat zijn thema’s waar de kiezer zeer ongerust over is.” Volgens Mosterd zijn Pim Fortuyn en Leefbaar Nederland niet de enigen die dat op z’n juiste waarde schatten. Het CDA doet dat ook, meldt hij.

Na de pauze, als leerlingen, ouders en docenten zich in het debat kunnen mengen, wordt de toon ernstiger. Huldigt de SGP met het theocratisch ideaal geen utopie? Waarom doet de politiek zo weinig voor vrouwen die stoppen met werken om hun kinderen op te voeden? En hoe onbarmhartig is de paarse euthanasiewetgeving?

SP-kamerlid Van Bommel krijgt applaus voor zijn antwoord op die laatste vraag. Hij maakt duidelijk dat de (palliatieve) zorg te weinig aandacht krijgt en dat de zelfbeschikkingsdiscussie uiteindelijk terechtkomt bij de pil van Drion. Daar wil hij in elk geval niet terechtkomen. Hetzelfde geldt, opvallend genoeg, voor D66-kamerlid Ravestein. Zij neemt afstand van het D66-congres, dat vorige week nog voor verder debat over de pil van Drion pleitte, al verdedigt ze wel de nieuwe wetgeving. Net als Van Bommel pleiten de vertegenwoordigers van CDA, ChristenUnie en SGP voor betere palliatieve zorg.

Tegen het einde van de avond vliegen de linkse kamerleden Harrewijn (GroenLinks) en Van Bommel (SP) elkaar nog even flink in de haren over de aanpak van criminaliteit. Bij hen heeft het verbroederingsgebak, dat in de pauze is aangesneden door Ravestein en Noordergraaf, kennelijk nog niet goed doorgewerkt. Maar opnieuw wordt er een truc gehanteerd om de zaak weer vlot te trekken. Het blijkt een alleraardigst experiment om politici een willekeurige partij te laten ’trekken’ om daar iets positiefs over te zeggen. Zo prijst Kuiper van de ChristenUnie D66 voor de „interessante politici” die zij af en toe voortbrengt.