Het water klotst onrustig in de Rijnhaven. In de hoek dobbert rotzooi. Limonadeflesjes, plastic, hout. Snelle watertaxi’s varen af en aan.

Rotterdam zet zich schrap voor de Wereldhavendagen. Drie dagen lang –vrijdag tot en met zondag– presenteert de haven zich aan het grote publiek.

Het ontwikkelingsbedrijfje Genuin Engineering maakt van de gelegenheid gebruik zijn vinding voor het voetlicht te brengen. Chan heeft donderdag zijn eerste demo gegeven. De Baaihaai treedt tijdens de Wereldhavendagen elke dag op in de Rijnhaven en bij de RDM Campus (RDM kade).

Waterdrone

De Baaihaai –officieel de Waste Shark– is een onbemand, op afstand bestuurbaar, elektrisch vaartuigje, voorzien van gps, kompas en gyroscoop. „Een soort waterdrone”, zegt Chan, de motor achter de innovatie. Twee motortjes stuwen de 35 kilo wegende kunststof catamaran voort.

„De Baaihaai is ontwikkeld om drijvend zwerfvuil uit het water te verwijderen. Elke haven heeft te maken met oppervlaktevuil dat zich bij voorkeur in de hoeken van de haven concentreert.”

De Baaihaai is ontwikkeld in opdracht van het technologiebedrijf Ran Marine, met steun van het Havenbedrijf Rotterdam. Ran Marine wil hiermee een bijdrage leveren aan de strijd tegen plastic soep in wereldzeeën. De ‘waterstofzuiger’ kan voor minder dan 10.000 euro op de markt worden gebracht, schat Chan.

Het concept is simpel. Tussen de drijvers van de kunststof catamaran hangt een mandje. De Baaihaai vaart rondjes door de haven en vist onderweg zwerfvuil op. De waterdrone keert terug naar een basisstation om de lading te lossen. Liefst automatisch, maar dat is voorlopig nog even toekomstmuziek.

De Baaihaai kan op twee manieren opereren. „We kunnen het vaartuig volautomatisch rondjes laten varen via een voorgeprogrammeerd traject, bijvoorbeeld een hoek van de haven. Een andere optie is handmatige besturing met afstandsbediening.” Chan wil nog laserapparatuur op het vaartuig bouwen, waarmee de Baaihaai zelf zijn omgeving kan herkennen.

Tijd voor een test. Chan voegt de daad bij het woord. Met een boog gooit hij een sinaasappel in de Rijnhaven. Met zijn joystick dirigeert hij de Baaihaai ernaar toe. De catamaran vaart over de sinaasappel heen en het mandje vist ’m op. Een kind kan de was doen.

Een eerder concept –met pvc-buizen– is twee jaar geleden ingezet in Kaapstad. De Zuid-Afrikaanse stad heeft zijn haven twee dagen moeten sluiten, nadat die werd overspoeld door zwerfvuil, veroorzaakt door overstromingen. De Baaihaai heeft zich daar bewezen.

De Waste Shark kent meer toepassingen. Vanuit Dubai en Sjanghai is interesse getoond. „Ontziltingsinstallaties in Dubai kampen af en toe met een enorme kwallenplaag. Medewerkers halen die met de hand uit het water. Met de Baaihaai kan dat een stuk sneller en effectiever.”

Oliemaatschappijen en havenbedrijven hebben eveneens belangstelling. „We kunnen deze vinding bijvoorbeeld ook inzetten bij het ruimen van gemorste olie”, aldus Chan. Ook recreatiebedrijven kunnen baat bij de Baaihaai hebben. Enige doorontwikkeling is nog wel nodig.

Prototype

Genuin Engineering heeft twee prototypes gebouwd. De huidige Baaihaai –topsnelheid 9 km/uur– kan acht uur varen. De reikwijdte van de afstandsbediening is pakweg 4 kilometer. Een laadstation kan de accu in 20 minuten opladen tot 80 procent van z’n capaciteit. Opladen kan bijvoorbeeld plaatsvinden in het basisstation, tegelijk met het lossen van zwerfvuil. Door het opladen te combineren met het lossen van vuil, is de Baaihaai in principe 24 uur per dag inzetbaar.

Het vernuftige aan de vinding is dat de haai ook op grotere schaal kan worden ingezet, bijvoorbeeld een apparaat ter grootte van een personenauto. Een open ‘mond’ die zich 35 centimeter onder de waterspiegel bevindt zou zo’n 500 kilo afval kunnen oppikken uit het water. „De verwachtingen zijn hooggespannen.”

Schip op poten tijdens Havendagen

In Rotterdam is tijdens de Wereldhavendagen (2, 3 en 4 september) een reusachtig schip met poten te bezichtigen. Maritiem concern Van Oord zet het offshore-installatieschip Aeolus in bij het transporteren en het plaatsen van windmolens op zee.

Het vaartuig is uitgerust met een enorme kraan die een hijsvermogen heeft van ruim 900 ton. De vier poten waarmee het schip op de zeebodem kan staan, zijn 85 meter lang. Als het schip vaart, staan de poten omhoog. Het paradepaardje van Van Oord is morgenavond het podium voor een muzikale show. Daarvoor komt het naast de Erasmusbrug op z’n poten te staan. Op de Aeolus treedt onder meer de marinierskapel van de Koninklijke Marine op.

De Havendagen worden dit jaar voor de 39e keer gehouden. Het evenement trok in 2015 ruim 320.000 bezoekers. Langs de kade liggen tientallen schepen, waaronder het amfibisch transportschip Zr. Ms. Rotterdam.