Obama dringt bij VN aan op totaalverbod op kernproeven
Als onderdeel van zijn nucleaire nalatenschap, wil de Amerikaanse president Barack Obama dat de VN-Veiligheidsraad een resolutie aanneemt waarin kernproeven wereldwijd verboden worden.
De resolutie, waarover nog onderhandeld wordt in de vijftien leden tellende Veiligheidsraad, moet aangenomen worden voordat het presidentschap van Obama in januari volgend jaar afloopt. In de Veiligheidsraad zitten onder meer de grootste kernmachten ter wereld.
Het voorstel, het eerste in zijn soort in de Veiligheidsraad, heeft tot wijdverbreid debat geleid. Joseph Gerson, directeur van het Peace and Economic Security Program van het American Friends Service Committee (AFSC), een Quaker-organisatie die zich inzet voor vrede en rechtvaardigheid, zegt dat er op verschillende manieren gekeken kan worden naar de voorgestelde resolutie.
De Republikeinen in de Amerikaanse Senaat zijn boos over de plannen van Obama. „Ze beweren zelfs dat hij met de resolutie de Amerikaanse grondwet omzeilt, die ratificatie van verdragen door de Senaat eist. De Republikeinen zijn al tegen ratificatie van het Kernstopverdrag sinds voormalig president Bill Clinton het verdrag tekende in 1996”, zegt Gerson.
Ook als deze resolutie wordt aangenomen, betekent dit niet dat het Kernstopverdrag niet meer in de Amerikaanse Senaat hoeft te worden aangenomen. De grondwet eist dit namelijk. Deze resolutie zal het Kernstopverdrag wel versterken en glans geven aan „Obama’s ogenschijnlijke imago als tegenstander van nucleaire activiteiten”, aldus Gerson.
Het Kernstopverdrag werd al in 1996 door de Algemene Vergadering van de VN aangenomen. Het is echter nog steeds niet in werking getreden. India, Noord-Korea en Pakistan hebben het nog niet getekend, en de Verenigde Staten, China, Egypte, Iran en Israël hebben niet geratificeerd.
Momenteel bestaat er alleen een vrijwillig moratorium op kernproeven. Maar dit moratorium vervangt het verdrag niet, zegt VN-chef Ban Ki Moon, een sterk voorstander van nucleaire ontwapening. En het Kernstopverdrag kan niet in werking treden zonder de deelname van deze acht belangrijke landen.
Tijdens de komende zitting van de Algemene Vergadering van de VN, ligt volgens Gerson een rapport van de Open Ended Working Group (OEWG) on Nuclear Disarmament op tafel. De VS en andere kernmachten zijn tegen de voorlopige conclusies uit dat rapport. De auteurs dringen er bij de Algemene Vergadering op aan om volgend jaar te beginnen met onderhandelingen voor een verdrag dat kernwapens in het geheel verbiedt.
Volgens Gerson oriënteert Obama zich op een betaalbare modernisering van het Amerikaanse kernwapenarsenaal. „Ik betwijfel of hij een einde zal maken aan de Amerikaanse ”first strike doctrine”, het dreigement dat de VS als eerste kernwapens kunnen gebruiken.”
Als Obama een einde wil maken aan deze doctrine, zal deze kwestie ook in de verkiezingscampagne opduiken. Obama wil de campagne van Clinton niet hinderen, beweert Gerson. „Door deze kernstopresolutie onder de aandacht te brengen, wordt de aandacht afgeleid van het mislukken van de poging om een einde te maken aan de first strike doctrine.”