„Ambt moet minder functioneel ingevuld worden”
In de kerk is maatwerk nodig. We kijken volgens gemeentestichter Henk Boerman te beroepsmatig en functioneel naar het werk van predikanten en kerkelijk werkers, zoals hbo-theologen. „Laat niet de functie, maar de toewijding en het werk van de Geest de maatstaf zijn.”
Hij schrijft dat in de bundel ”Grensgangers”, een verkenning van de verbinding van het christelijk geloof met een plurale samenleving. De bundel maakt deel uit van een groter onderzoek van het lectoraat geloven in context van de Academie Theologie van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), onder leiding van theoloog dr. René Erwich, dat zich richt op het functioneren en de professionele identiteit van hbo-opgeleide theologen.
Henk Boerman, als coördinator van IZB Impact betrokken bij een scala aan pioniersplekken en missionaire projecten, bepleit differentiatie. „Wanneer iemand van buiten tot geloof komt onder de verkondiging van een hbo-theoloog is het moeilijk uit te leggen dat deze niet mag dopen.” Beroepskrachten met een goede opleiding zijn noodzakelijk, maar moeten we niet veel meer naar het werk van Gods Geest in het leven van mensen kijken, zo vraagt hij zich af. Navolging, gaven, vruchten en het werk van de Geest zijn thema’s die duidelijk verbonden zijn met de eerste christelijke gemeente.
Drs. Egbert van der Schouw, projectmedewerker van het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie, onderstreept het belang van spiritualiteit in gemeenteopbouw. Omdat ambtsdrager worden al lang niet meer vanzelfsprekend is, zeker niet voor een nieuwe generatie kerkleden, vergrijst de bestuurslaag in veel kerken. De bestuursleden die overblijven, hebben de neiging om zich te richten op de continuering van het bestaande, met een sterke nadruk op kerkdienst en pastoraat. Dan blijft er weinig ruimte over voor het inspelen op zaken als missionaire presentie, kerkvernieuwing en discipelschap. Onderzoek geeft aan dat een groot deel van het kerkelijk kader „vermoeid en belast” is. De hbo-theoloog met een focus op spirituele gemeenteontwikkeling zou hierin voor een doorbraak kunnen zorgen.
De hbo-theoloog als kerkcoach, zo typeert CHE-docent Nico Belo de meerwaarde van deze groep ten opzichte van een academisch opgeleide theoloog. Een kerkcoach begeleidt, stimuleert en rust gemeenteleden toe. Gezien de competenties die de hbo-theoloog nu al beheerst, moet hij dat zeker kunnen. De komende jaren zal de kerk meer moeten gaan lijken op een voetbalteam. „Iedereen betrokken bij een gemeente moet meedoen en meespelen.”
De hbo-theoloog heeft een eigen professionele focus en expertise, aanvullend op die van anderen, zo stelt Leo van Hoorn, directeur van de Academie Theologie van de CHE. Frank Bosman (Tilburg) benadrukt dat theologen tweetalig dienen te zijn: zij dienen de taal van geloof en traditie te spreken, maar ook die van de moderne cultuur. Het is een mooie onderstreping van het belang van het pendelen tussen geloof en cultuur. De bundel geeft een rijk inzicht in het voortdurende switchen tussen de moderne tijd en de kerk, tussen academie en wetenschap. Ook de docent godsdienst/levensbeschouwing en geestelijke verzorging en pastoraal werk komen aan bod. Het ambt heeft zijn waarde, maar mag ook minder functioneel en meer ‘Geestrijk’ ingevuld worden, zo is de boodschap. Over de taak van de hbo-theoloog zal zeker niet het laatste woord zijn gezegd.