Amsterdamse woontoren wordt hoogste houten gebouw in Europa
De woontoren Haut, die binnen drie jaar aan de Amstel in Amsterdam zal verrijzen, wordt met zijn 73 meter het hoogste houten gebouw in Europa. Voor zolang als het duurt, want met de voortschrijding van de techniek is tegenwoordig bijna elk gebouw van hout te maken.
Hout klinkt brandgevaarlijk, maar dat is het niet. Volgens bouwkundedocent Faas Moonen van de Technische Universiteit Eindhoven vormt beton eigenlijk een groter risico in een vlammenzee. „Beton spat van een gevel af, waardoor de bewapening warm wordt en een gebouw kan instorten. Diverse Europese studies hebben uitgewezen dat de koollaag die bij brandende houtconstructies ontstaat, ervoor zorgt dat het vuur maar met 1 centimeter per halfuur doordringt.”
Woontoren Haut is een initiatief van vastgoedbelegger Nicole Maarsen en ontwikkelaar Lingotto, die eerder onder meer de A’dam Toren aan de IJ-oever realiseerde. Het nieuwe gebouw telt straks 21 verdiepingen, met in totaal 50 tot 60 appartementen. Het project draait vooral om duurzaamheid. In het gebruikte materiaal is 3 miljoen kilo CO2 opgeslagen, wat vergelijkbaar is met de uitstoot van 400 huishoudens. In combinatie met een scala aan technische toepassingen, waaronder de aanleg van 1250 vierkante meter aan zonnepanelen en een waterzuiveringsinstallatie, wordt Haut een uiterst duurzaam gebouw met het label Breeam Outstanding – de hoogste beoordeling in dit internationale keurmerk voor duurzaam bouwen. Overigens is Haut daarmee nog niet volledig energieneutraal.
Een belangrijk aandachtspunt bij hout is het lage gewicht. „De invloed van de wind moeten we opvangen in de constructie”, zegt partner Bob Jansen van ontwikkelaar Lingotto. „Daar moeten we goed over nadenken.” Lingotto wordt daarbij bijgestaan door een gerenommeerd ingenieursbureau.
Docent Moonen: „Helaas zijn er op dit terrein niet veel kundige mensen. Wie goed is in het ontwerpen van betonnen gebouwen, is zeker niet automatisch geschikt voor ontwerpen in hout. Het wereldje is heel klein, er worden weinig mensen in dit specialisme opgeleid. Het komt vaak voor dat gebouwen in hout worden ontworpen, maar uiteindelijk door een gebrek aan kennis toch in andere materialen worden uitgevoerd.”
De appartementen in de Amsterdamse woontoren vallen in het duurdere segment. Dat ligt volgens Jansen meer aan de locatie –de nieuwe wijk Amstelkwartier– dan aan de productiekosten. „Amstelkwartier is de nieuwe goudkust. De eigenlijke bouwkosten liggen 200 tot 300 euro per vierkante meter hoger dan bij een constructie in staal en beton. Dat is niet zo veel, en het verschil heeft voornamelijk te maken met het gebrek aan concurrentie. Betonleveranciers bieden tegen elkaar op, bij houtpanelen is dat nog niet het geval. Op de lange termijn kan bouwen met hout wellicht zelfs goedkoper zijn”, aldus Jansen.
In diverse landen staan er soortgelijke ontwikkelingen op het programma. Het ligt voor de hand dat Haut slechts kortstondig Europa’s hoogste houten gebouw zal zijn. „De meeste gebouwen die we van beton maken, kunnen ook uit hout worden vervaardigd. Zeker in massieve afmetingen”, zegt Moonen.
De docent ziet zeker toekomst voor hout als bouwmateriaal. Dat denkt ook ontwikkelaar Jansen: „We staan aan het begin van een revolutie. Er moet veel worden gebouwd op de wereld. Dat kan niet allemaal met beton. Het mooie van hout is dat het vanzelf groeit. Het Duitse München heeft al een wijk waar voornamelijk met hout wordt gebouwd. Het aandeel van hout op de lange termijn is moeilijk te voorspellen. Laat het 5 procent zijn, dat zou al enorm veel betekenen. In theorie kan alles met hout. Misschien moeten we die hoge gebouwen in Dubai nog even achterwege laten, maar van de andere kant: bomen kunnen ook heel hoog worden.”