Weerman Reinier van den Berg van MeteoGroup in Wageningen kan zich behoorlijk opwinden over mensen die het klimaatprobleem bagatelliseren. Wat hem betreft is het meer dan terecht dat mensen zich zorgen maken over de klimaatverandering. „Ik vind het schokkend dat 40 procent van de RD-lezers zich daar niet of nauwelijks druk over maakt.”

Hoewel één periode van extreem weer nog geen ander klimaat maakt, signaleert Van den Berg steeds vaker extremen in het weer. Wereldwijd eisen droogte, overstromingen en bosbranden steeds meer slachtoffers.

De feiten over het klimaat zijn voor iedereen vrij beschikbaar, vervolgt de weerman. „Daarin vind je geen enkel argument om de klimaatverandering te ontkennen. Sterker, alle feiten wijzen erop dat we het verkeerde pad bewandelen met onze uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2.”

Gewoonlijk zijn het de rechtse partijen die het minste ophebben met milieu en klimaat; ze geven voorrang aan economische groei. „Hun standpunt is gebaseerd op de misvatting dat goed klimaatbeleid ten koste gaat van de economie. Maar het is het resultaat van gebrek aan visie. Investeringen in robuust klimaatbeleid zouden heel wat banen kunnen opleveren”, meent Van den Berg.

Christenen zouden in de lijn van hun belijdenis dat ze rentmeester zijn, het goede voorbeeld moeten geven ten aanzien van hun uitstoot van broeikasgassen. De weerman vindt het dan ook merkwaardig dat juist SGP-stemmers zich volgens het RD-onderzoek de minste zorgen maken over de klimaatverandering. Hij weet niet hoe hij dat moet verklaren. „Ligt dat aan het geloof in een nieuwe aarde en een nieuwe hemel, dat de zorg voor deze aarde niet meer telt? Is het vanwege scepsis tegen de klimaatwetenschap, omdat de wetenschap stelt dat de aarde 4,5 miljard jaar oud is en daarmee Genesis tegenspreekt? Is het alleen vasthouden aan het oude, omdat we het altijd zo hebben gedaan? Ik weet het niet.”

Het is in ieder geval onwetendheid. Van den Berg vergelijkt het ontkennen van klimaatverandering met het gedrag van een roker. „Ondanks vijftig jaar bewijslast dat roken de levensduur verkort, paft hij er lustig op los.”

Het klimaat verandert. De feiten liegen er wat hem betreft niet om. „De wereld warmt op; de laatste 100 jaar al 1,5 graden. Dat is inmiddels door tal van onderzoeken aan tal van gerenommeerde universiteiten bevestigd. En het gaat veel harder dan we ooit dachten. Is het normaal dat de narcissen al in december in bloei staan, zoals vorig jaar?”

Zeespiegel

De onzekerheden waarmee de wetenschap kampt, betreffen alleen nog de impact van de klimaatverandering in de nabije toekomst. „Qua bewijslast voor de opwarming zijn we klaar. En de oorzaak is ook duidelijk: dat zijn de broeikasgassen. Wat we niet weten, is hoeveel de zeespiegel zal stijgen. Welke gebieden op aarde zullen verdrogen? Hoe snel zullen de ijskappen smelten? Om daarop een antwoord te vinden, blijft investeren in het klimaatonderzoek nodig.”

Voor geen enkel kustgebied in de wereld is bekend hoe de zeespiegelstijging zal uitpakken. „Een stijging van 1 of 2 meter betekent het verschil tussen emigreren of niet. In onze delta hebben we de zaakjes goed voor elkaar. Delta’s in Egypte, Bangladesh, Indonesië en andere landen staan er veel beroerder voor. Die zakken ook nog eens centimeters per eeuw door de onttrekking van grondwater”, weet Van de Berg.

Neemt de mens de plaats van God dan niet in als hij aan de thermostaat van deze wereld wil draaien? Is dat dan geen teken van ongeloof en hoogmoed, zoals een respondent stelde? „Nee, klimaatwetenschappers zetten God niet buiten spel. De mensheid heeft inmiddels bewezen dat we de temperatuur op aarde 1,5 graden kunnen verhogen door 100 jaar lang steeds meer CO2 in de atmosfeer te blazen. Nu is het zaak beide weer omlaag te brengen.”

Maar in Genesis staat toch de belofte dat God zomer en winter, warmte en koude zal laten voortduren tot de laatste dag? „Waar maken we ons dan druk om?”, vroeg een andere respondent zich af.

Van den Berg kan zich flink opwinden over zo veel naïviteit. „We moeten ons druk maken om het gebod van naastenliefde dat we niet naleven. We belijden rentmeesterschap? Dan moeten we ook onze naaste liefhebben als onszelf. Miljoenen Afrikanen lijden aan de gevolgen van de klimaatverandering doordat wij, rijke westerlingen, zo veel CO2 de lucht in blazen. Op zondag zingen we psalmen in de kerk en op maandag leven we er weer op los, zonder enige compassie met de schepping en onze naasten in de derde wereld. We moeten op de knieën. We moeten God ernstig om vergeving vragen voor onze veronachtzaming van Zijn schepping en ons gebrek aan naastenliefde.”

serie 
Rentmeesters

Dit is het vijfde deel in een serie over duurzaamheid in de gereformeerde gezindte naar aanleiding van onderzoek van het RD. Over twee weken in Pluspunt deel 6: water.

„Offeren voor welvaartsgod”

Komen we in actie voor het klimaat of blijven we „offeren op het altaar van de nooit tevreden welvaartsgod?” vraagt Ad van ’t Zelfde (63) uit Ridderkerk zich af.

Van ’t Zelfde, salarisspecialist, maakt zich „grote zorgen” over de uitstoot van broeikasgassen (CO2) en klimaatverandering. „Welke vernietigende krachten heeft onze levensstijl losgemaakt? Steeds duidelijker blijkt dat ons rijkemensengedrag vooral de armen van deze wereld treft. Maar niet alleen hen. Ook onze kinderen en kleinkinderen zullen het merken. Wat moeten wij hun antwoorden als zij ons ter verantwoording roepen? Toch niet: „Ik heb het in mijn onwetendheid gedaan”? Ik verwacht dat het beetje weeroverlast dat ons nu treft, niet in verhouding staat tot de heftige rampen die nog zullen volgen.”

De opwarming van de aarde wordt niet overdreven, stelt de CU-stemmer. „Soms wordt gezegd dat de schepping zichzelf kan herstellen. Maar zal dat gebeuren, zolang we met vrome smoezen blijven offeren op het altaar van de nooit tevreden welvaartsgod? De kans op een veilig, gezond en gelukkig leven is voor veel mensen door klimaatverandering nagenoeg nihil. De strijd om het bestaan zal nog meer mensen in het geweer en nog meer vluchtelingen op de been brengen. Beter dan te relativeren is het om ons te bekeren tot de grote Schepper van alle dingen. Wie weet?”

Juist christenen zouden zich hard moeten maken voor de aanpak van de uitstoot van broeikasgassen, stelt Van ’t Zelfde, die lid is van de PKN (Gereformeerde Bond). „Wie christen is, zal nooit alleen oog hebben voor eigen belang. De Bijbel vermaant ons tot zelfverloochening. Onze zorg voor ons eigen bezit kunnen we gebruiken als een oefening om de in bruikleen gekregen aarde te verzorgen alsof hij ons eigendom was.”

„Zonder CO2 geen leven”

De populariteit van het alarmistische scenario over klimaatverandering toont het succes van de marketingstrategie van milieubewegingen, vindt Wim Eradus (71) uit Veenendaal.

Klimaatverandering wordt sterk overdreven, stelt Eradus, die voorheen werkte aan de Wageningen Universiteit. „Wie zou zich geen zorgen maken na het lezen van al die verontrustende berichten over de verschrikkelijke gevolgen van klimaatverandering door de uitstoot van CO2? Het is vijf voor 12. Angst alom. Afsmelting van het poolijs zal een tweede zondvloed veroorzaken. Dit alles toont het succes van de marketingstrategie van de milieubeweging, die haar visie zogenaamd wetenschappelijk legitimeert. Maar CO2 heeft hoogstwaarschijnlijk een minder opwarmend effect dan wordt beweerd. Belangrijker is de rol van waterdamp en wolken, de invloed van de oceanen en niet te vergeten het stralingskarakter van de zon.”

Voor een goede beoordeling van de opwarming is het volgens de SGP’er nodig om de klimaatgeschiedenis grondig te bestuderen. „De huidige opwarming vanaf 1850 is niet uniek. Duizend jaar geleden was het waarschijnlijk warmer dan nu, met landbouw op Groenland en wijnbouw tot in Schotland en Scandinavië. Toen Jezus rondwandelde op aarde moet het nog warmer zijn geweest en ruim 3000 jaar geleden ook. Daartussen kwamen lange perioden met felle koude en mislukte oogsten voor.

Eradus, lid van de Gereformeerde Gemeenten, ziet in de angst voor klimaatverandering vooral ongeloof. „Jezus’ optreden tijdens de storm op het meer wijst erop dat Hij macht heeft over wolken, lucht en winden. God schiep het klimaat. Daarnaast zorgde de Schepper voor CO2 als plantenvoedsel. Tegenwoordig wordt koolstofdioxide sterk gedemoniseerd en als milieuvervuiling weggezet. Maar zonder CO2 is er op aarde geen leven mogelijk. Als de concentratie zakt van de huidige 400 ppm naar 150 ppm, sterven planten af. Verhoging van de concentratie zorgt juist voor mondiale vergroening en grotere oogsten. Een samenleving die besluit dat de CO2-uitstoot zodanig moet worden teruggeschroefd dat de temperatuur hooguit 2 graden stijgt: hoogmoedige babelcultuur. Werken zonder bidden.”