„Het moet net zoiets worden als het Drielandenpunt bij Vaals. Daar moet je een keer geweest zijn, en als bewijs maak je er een foto. Wij zouden graag zien dat de mensen dat hier bij Lunteren, bij het middelpunt van Nederland, ook gaan doen”, zegt Evert-Jan Moraal. Hij is lid van de stuurgroep van een project dat de Goudsberg en omgeving voor dagtoeristen nadrukkelijker op de kaart moet zetten als een gebied met archeologische, cultuurhistorische en recreatieve waarde.

Sinds een halve eeuw markeert een grote zwerfkei de plek die inwoners van Lunteren claimen als het middelpunt van Nederland. Ab Welgraven, voorzitter van de stichting Het Luntersche Buurtbosch, die het gebied rondom beheert: „Het blijkt nog zo ongeveer te kloppen ook. Het echte geografisch middelpunt ligt een paar kilometer hiervandaan.”

Meer plaatsen pronken met een middelpunt van Nederland, weet Welgraven. „Het is maar net welk uitgangpunt je neemt.” Voor Lunteren zijn dat de vier uithoeken van Nederland: Terschelling, Rottumeroog, Sint Anna ter Muiden en Vaals. „Als je een lijn trekt van Sint Anna Ter Muiden naar Rottummeroog en een andere lijn van Terschelling naar Vaals, dan kruisen die elkaar bij Lunteren.”

Toegankelijker

Het Lunterse middelpunt lag de laatste decennia verborgen in een donker bos. „De bijzondere locatie was bovendien op het eerste gezicht niet als geografisch middelpunt herkenbaar”, aldus projectleider Mirjam Blott. „Een lindeboom met een bankje en een paar grote zwerfkeien, dat was alles.” Een ontwerp van de landschapsarchitecten Michael van Gessel en Eric Blok brengt daar nu verandering in.

De paden naar het middelpunt zijn en worden toegankelijker gemaakt. Vanaf het middelpunt is de historische zichtlijn over de Lunterse Eng richting de Gelderse Vallei in ere hersteld. Om het middelpunt meer accent te geven is er een ‘tribune’ omheen geplaatst met drie ringen van oranjebruin cortenstaal die in hoogte verschillen, met een totale diameter van 25 meter.

Zonnewendestenen

De zwerfkei die opzij was gezet om het nieuwe landschapsobject te kunnen realiseren kreeg woensdagmiddag zijn oude plaats terug. Dat gebeurde nauwgezet met een kompas erbij. Op de steen is met een pijl het noorden aangegeven. Gelijktijdig werden er twee zonnewendestenen herplaatst. Die markeren de zonsopkomst op de langste en op de kortste dag van het jaar.

Het Goudsbergproject is een initiatief van de gemeente Ede en de stichtingen Geldersch Landschap & Kasteelen en Het Luntersche Buurtbosch. Enkele onderdelen zijn al verwezenlijkt: een uitkijkpunt en een vaste expositie in Museum Oud-Lunteren.

Een ander plan, het zichtbaar maken van de aardlagen bij de voormalige zandgroeve, is van de baan. Een proefboring tot ruim 30 meter diepte wees uit dat „het bodemprofiel niet bijzonder genoeg is om dat op enigerlei wijze tentoon te stellen.” Het bestaat voornamelijk uit zand. Voor de zandafgraving wordt nu een ander plan ontwikkeld.