Op 2 juli zijn de bekende huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopjen Coppit voor het eerst te zien in het Rijksmuseum. De twee door Rembrandt geschilderde portretten werden in 2015 voor 160 miljoen euro gekocht. Het portret van Maerten Soolmans is eigendom van de Nederlandse staat en dat van Oopjen Coppit is eigendom van Frankrijk.

Het is opvallend hoeveel inspanningen er geleverd zijn door onze regering onder leiding van minister Bussemaker om deze schilderijen naar Nederland te halen. Ook de Tweede Kamer heeft zich er vol overgave mee beziggehouden. Er is veel tijd besteed aan diplomatie en overleg, en uiteindelijk kwam er dan een overeenkomst: de schilderijen dienen altijd samen getoond te worden en hangen om de beurt in het Louvre en het Rijksmuseum. Dat heeft iets moois. Als je denkt aan de cultuurhistorische waarde van de schilderijen zijn al die inspanningen ook wel te begrijpen.

Egoïsme

Het in dit project geïnvesteerde bedrag en de bepaling dat de huwelijksportretten niet gescheiden mogen worden, brengen mij tot de volgende overwegingen. De inspanningen van onze regering, onder leiding van de minister, om Maerten en Oopjen bijéén te houden staan in schril contrast met de lakse houding van de regering omtrent huwelijk, echtscheiding en gezin.

Er zijn in onze tijd ontwikkelingen die verklaren waarom zo veel gehuwden het opgeven in deze tijd. De media en reclame houden ons voor dat je in de eerste plaats jezelf moet ontplooien en voor jezelf moet opkomen. Onder de noemer van assertiviteit wordt in onze samenleving heel wat ‘ruimte nemend’ gedrag getoond. We zien in de media een enorme ik-middelpuntigheid, en ze laten ons deze geest van egoïsme inademen. Allerlei vloggers richten de camera’s voortdurend op zichzelf. Leven wordt gezien als het presenteren van één groot zelfportret.

Hoe anders is dat in het huwelijk. Het huwelijk is in de eerste plaats een leerschool voor mij als man of vrouw. Je wordt van zelfzuchtig, dienend gemaakt. Boven de ingang van het Goudse stadhuis, waar nog steeds gehuwden door naar buiten gaan wanneer ze hun jawoord hebben gegeven, staan de veelzeggende woorden: „Audite et alteram partem”: „Luister ook naar de andere partij!” Ook het gebrandschilderde raam in dit stadhuis is veelzeggend. Het raam verbeeldt ”de liefde” zoals die beschreven staat in 1 Korinthe 13. Hoe staat het met het dienen en luisteren in huwelijk en samenleving? Worden normen zoals geduld, trouw en opoffering nog gestimuleerd?

Het bij elkaar houden van Maerten en Oopjen is beloofd en vraagt om het nakomen van die belofte door de betrokken partijen. Het bij elkaar houden van een man en een vrouw vraagt ook om een belofte en huwelijksverbond, en degenen die zo’n verbond aangaan, hebben zich aan dat verbond te houden. Dat is allereerst het voornemen van de gehuwden zelf en het is ook in de eerste plaats hún verantwoordelijkheid. Maar zijn er niet meer verantwoordelijken? Hoe is het mogelijk dat bedrijven zoals Second Love, die juist ontrouw propageren, alle ruimte van de overheid krijgen om te stimuleren dat het houden van een belofte niet meer telt.

Wig

Zou het voor de overheid, die focust op het individu, niet de moeite waard zijn om te investeren (om te beginnen 80 miljoen euro) in het bij elkaar houden van mensen die een huwelijksverbond zijn aangegaan? Zeg nu zelf, alleen Oopjen in het Louvre, of alleen Maerten in het Rijksmuseum, dat zou toch een kale bedoeling zijn?

Het argument dat positieve aandacht voor huwelijk en gezin geen taak voor de overheid is, kan in het licht van deze hele Maerten-en-Oopjengeschiedenis niet meer volgehouden worden. Waarom wel die inspanning voor een stuk materie en niet voor zoiets moois als het huwelijk van mannen en vrouwen die nú leven? Op zijn minst zou de propaganda van bedrijven zoals Second Love, die een wig proberen te drijven in huwelijken, aan banden gelegd kunnen worden.

Hoeveel kinderen van gescheiden ouders zullen zaterdag met gemengde gevoelens naar de levensgrote portretten staren, denkend aan de hele scheidingsaffaire waarvan ze het slachtoffer zijn geworden?

Poster

Ten slotte nog een voorstel aan de lezers van deze krant. Misschien is het mogelijk een actie te starten voor het plaatsen van reclameposters langs wegen en op stations. Zoiets wat eerder door de heer Van der Staaij op dit terrein is gedaan.

Het ontwerp voor de poster ligt voor de hand. Neem een gehuwd echtpaar en beeld hen uit zoals Rembrandt dat deed, of misschien juist in een eigentijdse setting. Op de poster kan mogelijk als tekst opgenomen worden: ”First Love, wij blijven samen!”

De auteur is negentien jaar getrouwd en werkt in het onderwijs.