De conclusies uit het tweede jaarrapport van de intergroep voor vrijheid van godsdienst en religieuze tolerantie, verschillen nauwelijks van het vorige. Europa belooft op te komen voor de vrijheid van godsdienst wereldwijd, maar laat nog veel steken vallen. „Er is aan alle kanten reden tot zorg”, aldus De Jong. „De Europese Commissie heeft een gezant aangewezen voor godsdienstvrijheid, maar de buitenlandse dienst zegt niet met hem te willen samenwerken. Dat betekent dat er binnen de Europese instituten geruziet wordt, terwijl wij maar liefst dertien landen aanwijzen waar serieuze problemen zijn op het gebied van de godsdienstvrijheid.”

De Jong hoopt dat de buitenlandse dienst van de Europese Unie de komende jaren het kennistekort op het gebied van godsdienstvrijheid wegwerkt. Organisaties als bijvoorbeeld Open Doors geven al trainingen aan EU-diplomaten, „maar de mensen met kennis van zaken zitten soms nog te veel op eilandjes. Wij willen dat de deskundigen van de buitenlandse dienst en ambtenaren van de Europese Commissie de krachten bundelen als het gaat om aandacht vragen voor godsdienstvrijheid.”

De Europarlementariër van de Socialistische Partij (SP) ziet dat de unie op dit moment vooral aandacht schenkt aan het beteugelen van de instroom van migranten en minder aan godsdienstvrijheid. „Zo worden er contacten onderhouden met Eritrea en Sudan, landen waar veel mis is op het gebied van vrijheid van godsdienst. Dan vraag ik me af: waar is Europa mee bezig? Ik wil dat de buitenlandse dienst van de EU volgend jaar per land rapporteert op welke manier ze zich inspant voor de vrijheid van godsdienst.”

ChristenUnie/SGP-Europarlementariër Van Dalen vindt het aanstellen in mei van de Slowaak Ján Figel als gezant voor godsdienstvrijheid namens de Europese Commissie, anderzijds een positief signaal. „We hebben jarenlang ervoor gepleit dat de commissie zo iemand zou aanstellen. Maar we verwachten nu wel van de commissie dat ze met concreet toetsbare activiteiten gaat ontwikkelen om aandacht te vragen voor godsdienstvrijheid. Neem bijvoorbeeld Pakistan. Europa heeft begin dit jaar het handelsakkoord met dat land verlengd, onder voorwaarde dat de positie van minderheden in dat land de komende jaren verbetert. Ik denk dat Europa de Pakistanen daarop moet blijven wijzen. Het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat radicaalislamitische schoolboeken, die oproepen tot geweld, in Pakistan toegelaten worden.”

De Jong: „Ik wil niet de pessimist uithangen, maar ik verwacht van Pakistan dat het land echt resultaten laat zien op bijvoorbeeld het gebied van onderwijs. Nu nog wordt Wahabisme, de strengste stroming in de islam, er in religieuze scholen verspreidt, terwijl die stroming oproept tot geweld tegen ieder die de islam niet aanneemt.”

Beide Europarlementariërs signaleren dat het werk van de intergroep, die nu anderhalf jaar bestaat, steeds meer aandacht krijgt. De Jong: „We willen de kwaliteit van onze rapporten nog verbeteren, onder meer door onafhankelijke wetenschappers te laten bijdragen aan de inhoud.” Van Dalen: „In korte tijd hebben we de onderwerpen godsdienstvrijheid en geloofsvervolging hoog op de politieke agenda gezet. Daar ben ik blij mee.”

De gezant van de Europese Commissie, Figel, stelde donderdagmorgen dat Pakistan één van de landen is waar zijn aandacht het meest naar zal uitgaan. „We kunnen en willen als Europese Commissie meer doen aan de verbetering van de situatie voor minderheden in dat land. Daar zal ik me persoonlijk voor inzetten.”

Video’s

Europarlementariër De Jong (SP) over rapport godsdienstvrijheid
Europarlementariër Van Dalen (CU/SGP) over Pakistan