’Europees Parlement wordt rechtser’
Bij de verkiezingen half juni maakt het Europees Parlement een lichte ruk naar rechts. Dat komt vooral door centrumrechtse winst in Duitsland, Engeland en Polen, als protest tegen de linkse regeringen daar. De London School of Economics and Political Science heeft die voorspelling dinsdag in Brussel gedaan. Het instituut hanteert modellen die bij vorige verkiezingen met 92 procent zekerheid uitkwamen.
De christen–democratische Europese Volkspartij (met het CDA) zou de grootste partij blijven in het Europees Parlement. De groep groeit zelfs van 37 procent in 1999 naar 39 procent van de stemmen in 2004. Samen met de liberale ELDR (met D66) kan de groep een coalitie met bijna de absolute meerderheid vormen. De liberalen groeien volgens het model namelijk van 8,5 tot 10 procent, vooral dankzij winst in Duitsland.
De sterke positie van de christen–democraten maakt de weg vrij voor een christen–democraat om voorzitter te worden van de Europese Commissie, vindt het bureau. Rond half juni moeten de regeringsleiders en parlement een opvolger kiezen voor de Italiaan Prodi.
De onderzoekers voorzien ook dat extreem rechtse parlementariërs weer een groep kunnen vormen. Dat is mogelijk door de komst van nationalistische partijen in Slowakije en Polen. De groep zou circa 36 van de 732 zetels (ongeveer 5 procent) gaan bezetten met vertegenwoordigers van onder meer het Vlaams Blok en het Front National.
Het bureau verwacht dat de opkomst bij de verkiezingen ongeveer hetzelfde zal zijn als bij de vorige keer. Dat zou komen door twee trends: in de westerse landen blijven meer mensen thuis, maar in de nieuwe EU–landen zoals Polen komen mensen juist af op hun eerste Europese verkiezingen.
Voor Nederland voorspelt het instituut relatief meer stemmen voor de PvdA, CDA en SP, vergeleken met de vorige verkiezingen. Verlies is er voor de VVD, GroenLinks, ChristenUnie/SGP en D66. Lijst Pim Fortuyn (LPF) maakt met minstens een zetel zijn debuut. De veelbesproken lijst Europa Transparant van Europees ambtenaar Van Buitenen zou geen plaats krijgen.
Alleen voor de PvdA is de stemmenwinst groot genoeg voor zetelwinst in het kleinere aantal plaatsen voor Nederlandse europarlementariërs. De PvdA groeit van zes naar acht, het CDA krimpt van negen naar acht zetels, de VVD daalt van zes naar vijf. GroenLinks halveert van vier naar twee en D66 van twee naar een. De ChristenUnie/SGP gaat nog sterker terug: van drie naar een zetel. In het model behoudt de SP een stoel en komt de LPF binnen met een zetel.
