Vorige week getuigde nationaal veiligheidsadviseur Condoleezza Rice voor de commissie. Zij verklaarde dat zij noch de president over concrete informatie beschikte betreffende een mogelijke aanslag door Osama bin Ladens terreurbeweging al-Qaida, die later verantwoordelijk bleek voor de aanslagen in New York en Washington. Tijdens het getuigenis van Rice werd er voor het eerst openlijk gediscussieerd over het inlichtingenrapport dat de president een maand voor de aanslagen kreeg.

Het betrof de zogeheten PDB -”President’s Daily Brief”-, het inlichtingenrapport dat de president iedere morgen krijgt. In de PDB van 6 augustus 2001 -een maand voor de aanslagen- werd gemeld dat „Bin Laden vastbesloten (is) om binnen de VS aan te vallen.” Volgens Rice ging het om een „historisch” overzicht dat geen concrete informatie bevatte. Datzelfde standpunt hield Bush het afgelopen weekeinde vol tegenover journalisten. „Had ik geweten dat er een aanval ophanden was, dan had ik hemel en aarde bewogen om deze te voorkomen”, aldus Bush gisteren.

De PDB van 6 augustus bevat inderdaad historisch materiaal dat op zich niet nieuw was. Het bericht bevatte echter ook actuele informatie die wel degelijk nieuw was. Er stond in het beknopte verhaal dat al-Qaida binnen de VS over een „ondersteunende organisatie” beschikte. Verder waren er aanwijzingen „dat een groep Bin Laden-aanhangers in de VS bezig is met de voorbereidingen voor aanslagen met explosieven.” Er was ook sprake van voorbereidingen voor het kapen van vliegtuigen, mogelijk om daarmee de bevrijding te bewerkstelligen van aanhangers die gevangenzaten sinds de aanslag op het World Trade Center (WTC) in New York in 1993. Verder meldden de inlichtingendiensten „verdachte aandacht” voor een aantal prominente gebouwen in New York, waaronder het WTC.

President Bush vond deze informatie niet onrustbarend genoeg om er zijn vakantie in Texas voor te onderbreken. Hij was tevreden met de mededeling dat de FBI „zeventig veldonderzoeken heeft gelast” naar aanleiding van deze informatie. Volgens een voorlopig rapport van de onafhankelijke commissie is er echter weinig bekend over deze onderzoeken. Integendeel, de woordvoerder van minister van justitie John Ashcroft verklaarde zaterdag „dat de bewindsman van de inlichtingendienst CIA en van onze eigen federale recherchedienst FBI de verzekering kreeg dat aanwijzingen over een ophanden zijnde aanslag door al-Qaida geen betrekking hadden op de VS zelf, maar op mogelijke Amerikaanse doelen in het buitenland.”

Minister Ashcroft zou dinsdag voor de commissie verschijnen. Die ondervraagt verder ook de vroegere FBI-directeur Louis Freeh, minister Ashcrofts voorgangster Janet Reno en de huidige FBI-chef, Robert Mueller. Het is volgens sommige politieke waarnemers duidelijk dat Bush de beschuldiging dat hij de dreiging van al-Qaida met het oog op de septemberaanslagen heeft onderschat nu afschuift op de inlichtingendiensten, die hem „onvoldoende informatie” verschaft zouden hebben. „Na de septemberaanslagen weigerde Bush alle voorstellen om de inlichtingendiensten te hervormen. Nu steeds duidelijker wordt dat hij onvoldoende actie heeft ondernomen op concrete waarschuwingen die hij wel degelijk kreeg, geeft hij de inlichtingendiensten de schuld. Tegen de tijd dat de commissie met haar eindrapport komt, dat voor Bush waarschijnlijk weinig vleiend zal zijn, kan hij alle kritiek ’ontzenuwen’ door erop te wijzen dat hij al maatregelen heeft genomen”, aldus politiek analist en historicus David Corn.