Waar zouden we anno 2016 zijn zonder de ruim 1,8 miljoen Nederlandse pagina’s van de online encyclopedie? Dankzij de gedeelde kennis van 1200 ‘Wikipedianen’, vrijwilligers die dagelijks 160 nieuwe pagina’s toevoegen aan het kennisplatform, is deze ‘wijsheid van de menigte’ enorm uitgedijd. En weten we met een simpel zoekwoord in Google, Safari of Bing meteen de meest relevante feiten snel te vinden.

Zo kun je ultrasnel achterhalen waar de term Wikipedia vandaan komt. Het is een samentrekking van het Engelse woord ”encyclopedia” en het begrip ”wiki”. Lees wat Wikipedia er zelf over schrijft: „De term is afgeleid van het Hawaïaanse woord wiki, dat snel, vlug, beweeglijk betekent.”

Volgens de jongste bezoekcijfers uit april 2016 van moederbedrijf Wikimedia Nederland, gevestigd in Utrecht, wordt de inhoud van het webnaslagwerk per maand ruim 142 miljoen keer bekeken. Dat betekent dat elke Nederlanders gemiddeld negenmaal per maand een blik werpt op een webpagina van Wikipedia. Wikipedia behoort tot de top 6 van wereldwijd meest bezochte sites.

De Nederlandse uitvoering van Wikipedia werd een halfjaar na de Engelse versie gelanceerd, die in januari 2001 online ging. Inmiddels zijn er Wikipedia’s in 282 talen, alle ontsproten aan het brein van de grondlegger, de Amerikaan Jimmy Wales (49).

Midden jaren negentig zegde hij zijn baan bij een investeringsbank op om in Californië te werken aan een betaalde, digitale encyclopedie. Die betaalde versie met de naam Nupedia mislukte jammerlijk, maar het leverde hem wel de kennis op voor een succesvolle onbetaalde versie.

De enige bron van inkomsten vormen de donaties van de gebruikers, instellingen en bedrijven. Zo gaf Google al eens 2 miljoen dollar. Ook enkele liefdadigheidsinstellingen weten de kracht en wijsheid van het non-profitbedrijf op waarde te schatten en geven regelmatig.

Adverteerders worden tot dusver geweigerd, al is de bedelboodschap boven aan de pagina soms behoorlijk irritant. Gebruikers wordt geregeld gevraagd om 2, 5 of 10 euro te storten.

Wikipedia gaat er prat op om zo neutraal en feitelijk mogelijk de gegevens over te brengen. Het publiek kan eveneens correcties en aanvullingen op de artikelen aanbrengen, maar om de neutraliteit en kwaliteit te waarborgen, controleren de Wikipediavrijwilligers (wereldwijd zo’n 80.000 mensen) elke bewerking.

Vooral rond politieke discussies is die controle noodzakelijk. Neem de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump. Zijn pagina kan niet meer door iedereen worden bewerkt.

Wikipedia heeft zelfs koninklijke waardering gekregen. In november vorig jaar ontving de internationale gemeenschap van vrijwilligers die voor de inhoud van Wikipedia verantwoordelijk zijn, de Erasmusprijs 2015. Koning Willem-Alexander overhandigde die aan drie vrijwilligers.