Synode Noord-Amerikaanse CRC buigt zich over verdeeld advies rond homohuwelijk
De generale synode van de Christian Reformed Churches, die van 10 tot en met 17 juni bijeen komt in Grand Rapids in de Verenigde Staten, heeft een lastig onderwerp op de agenda staan. De kerk moet zich uitspreken over hoe ze omgaat met de legalisering van het homohuwelijk in veel Amerikaanse staten en hoe ze tegelijkertijd trouw kan blijven aan de Bijbel en de belijdenisgeschriften.
De vorige synode van de Christian Reformed Churches (CRC), in 2013, stelde een studiecomité in dat als opdracht kreeg helderheid te verschaffen over de vraag hoe kerkleden, ambtsdragers en kerken „kunnen omgaan met de Bijbelse lijnen die verwoord zijn door de synode van 1973 en 2002 in het licht van de legalisering van het huwelijk voor mensen van hetzelfde geslacht in een aantal Amerikaanse staten, en ook over de wijze waarop deze leer op een geloofwaardige en correcte wijze kan worden overgebracht.” De synode van 1973 sprak zich uit over een Bijbelse visie op homoseksualiteit, de kerkvergadering in 2002 ging over de pastorale omgang met homoseksuele kerkleden.
Het comité boog zich ook over de verandering in de publieke opinie in de Verenigde Staten, die invloed heeft op hoe met name jongere leden aankijken tegen homorelaties. Om die reden ging het comité ook in gesprek met vertegenwoordigers van diverse etnische minderheden en andere deskundigen op het gebied van de leer van de Bijbel in relatie tot homoseksualiteit.
Burgerlijk huwelijk
Dwars door het commissierapport loopt het verschil tussen het burgerlijk huwelijk en een religieus huwelijk. Waar de betekenis van die twee vroeger parallel liep, worden de verschillen nu steeds groter, concludeert het comité. Daardoor zou er een situatie kunnen ontstaan dat een predikant wel een burgerlijk huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht zou kunnen sluiten, terwijl religieuze elementen bij zo’n plechtigheid achterwege gelaten worden. Op die manier zou zo’n echtverbintenis niet in strijd zijn met de kerkorde.
Een verschil met Nederland is dat in de Verenigde Staten door predikanten niet alleen het kerkelijk huwelijk, maar ook het burgerlijk huwelijk bevestigd wordt. Meerdere predikanten gaven richting het comité aan dat ze zich zorgen maken of ze niet gedwongen kunnen worden tot het sluiten van een homohuwelijk. Volgens de deputaten zal het waarschijnlijk zo’n vaart niet lopen. Sinds de invoering van het homohuwelijk in Canada in 2005, is nog geen enkele CRC-predikant gedwongen om zo’n huwelijk te sluiten. Juristen in de VS gaan er tot nu toe ook van uit dat er geen dwang zal worden gebruikt tegen predikanten.
Desalniettemin waarschuwen ze wel tegen de in de VS gebruikelijke praktijk waarin predikanten zich in advertenties aanbieden om huwelijken te sluiten. Al te makkelijk kan dit te ruim worden opgevat, aldus het comité. Datzelfde geldt ook voor het verhuren van kerkgebouwen aan niet-CRC-leden. Als niet duidelijk gemaakt wordt op welke gronden een kerk al dan niet verhuurd wordt, kan een CRC-gemeente in theorie gedwongen worden om een kerkgebouw af te staan voor een huwelijksplechtigheid tussen twee mensen van hetzelfde geslacht.
Minderheidsrapport
Een deel van de commissie ziet in de constructie waarin predikanten wel een burgerlijk homohuwelijk sluiten, maar de kerkelijke plechtigheid achterwege laten een beperkte ruimte voor het sluiten van homohuwelijken door CRC-predikanten. Op dat punt lopen de meningen echter uiteen, vandaar dat op de synode zowel een meerderheids- als een minderheidsrapport ter tafel komt. Het minderheidsrapport vindt het sluiten van homohuwelijken door predikanten in geen enkel geval toelaatbaar. Het sluiten van slechts een burgerlijk huwelijk door een predikant, zonder religieus element in zo’n plechtigheid, achten ze in tegenspraak met de theologische en kerkelijke opvattingen van de CRC. „Een predikant is altijd en overal in de eerste plaats een dienaar van het Woord”, concluderen ze. Zodra een predikant een burgerlijk huwelijk sluit, krijgt die plechtigheid hoe dan ook een kerkelijk tintje.
Het sluiten van een kerkelijk huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht is niet in lijn met de CRC-opvattingen over het huwelijk. De kerkorde van de CRC verbiedt het sluiten van huwelijken die in tegenspraak zijn met het Woord van God. De synode van 1973 noemde het praktiseren van homoseksualiteit –dus niet de geaardheid op zichzelf– zondig. Over de vraag hoe voorgangers moeten omgaan met verzoeken om een homohuwelijk kerkelijk in te zegenen, lopen de meningen uiteen. Het comité vindt in meerderheid dat het voldoende moet zijn dat de plaatselijke kerk en de voorganger op hun website verwijzen naar hun identiteit, als behorend bij de CRC. Het minderheidsrapport meent echter dat voorgangers in zo’n geval moeten verwijzen naar de CRC-opvattingen over het huwelijk en een beleidsplan moeten hebben klaarliggen rondom de wijze waarop de kerk omgaat met het sluiten van huwelijken.
Vast staat dat een toenemend aantal kerkleden en ambtsdragers nu al te maken heeft met mensen die een relatie hebben met iemand van hetzelfde geslacht. Verschillende CRC-predikanten hebben ook al verzoeken ontvangen om homohuwelijken te bevestigen.
Het meerderheidsrapport noemt het niet bezwaarlijk dat kerkleden aanwezig zijn bij het sluiten van een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht, of zelfs actief deelnemen aan de plechtigheid. Dat is een zaak waarover iemand in zijn eigen geweten voor Gods aangezicht moet beslissen, concluderen de auteurs van dit rapport. Voor predikanten moeten er geen regels komen op dit punt vinden ze. Alleen een advies om voorzichtig om te gaan met hun publieke optredens is voldoende.
De auteurs van het minderheidsrapport vinden dat ambtsdragers moeten vermijden om een rol te spelen bij homohuwelijken, „omdat zo’n acceptatie en participatie al snel gezien kan worden als het steunen van een zondig patroon van seksualiteit.” Het minderheidsrapport vindt dat een homorelatie, tenzij die volledig celibatair is, onacceptabel. De kerk moet daarom ook niet schromen om tuchtmaatregelen te nemen, gezien het feit dat die bedoeld zijn om iemand op het rechte pad te krijgen.
Het lidmaatschap van de kerk staat in principe niet open voor homoparen, maar ook hierover zijn in de CRC verschillen van inzicht. Een aantal plaatselijke gemeenten heeft al stappen ondernomen richting het opnemen van homoparen in de kerkelijke gemeente, ook al strijdt dit met de opvattingen van het landelijke kerkverband.
Gereformeerde Kerken
De Christian Reformed Churches zijn voortgekomen uit de vroegere Gereformeerde Kerken in Nederland. De CRC hebben ruim 300.000 leden, verspreid over ruim 1000 plaatselijke gemeenten in de Verenigde Staten en Canada.