Maar ook in politiek opzicht zal Erdogan met genoegen op de afgelopen week terugkijken. Donderdag werd minister van Transport Yilderim naar voren geschoven om de nieuwe premier van Turkije te worden. Zijn verkiezing zondag is slechts een formaliteit.

Yilderim vervangt premier Davutoglu. Davutoglu was minder volgzaam dan Erdogan wenste. Zo liet Davutoglu zich een keer ontvallen dat er misschien wel met de Koerdische PKK onderhandeld moest worden. Dat was tegen het zere been van Erdogan, want die wil niet praten met de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK.

Nog belangrijker: Davutoglu wilde niet meewerken aan een nieuwe grondwet waarin de president, Erdogan dus, meer bevoegdheden krijgt.

Met Yilderim heeft Erdogan een premier aan zijn zijde die niet zal dwarsliggen bij een eventuele grondwetswijziging. Sterker nog, de verwachting is dat Yilderim de Turkse president zal helpen. „Ik zal al het mogelijke doen om in volledige harmonie samen te werken met onze oprichter en leider”, zei Yilderim donderdag bij het accepteren van zijn kandidatuur. De oprichter en leider waarmee hij in alle harmonie zal samenwerken is natuurlijk Erdogan.

Er viel nog meer voor Erdogan te genieten. Het Turkse parlement stemde in met het opheffen van de parlementaire onschendbaarheid van de volksvertegenwoordigers. In de praktijk betreft dit alleen de leden van de oppositie.

De actie richt zich vooral tegen de fractie van de pro-Koerdische HDP. Erdogan ziet de HDP-leden als de „verlengde arm” van de PKK. Erdogan had ertoe opgeroepen hun immuniteit op te heffen. Het opheffen van de onschendbaarheid is geen kleinigheid. Parlementariërs genieten immuniteit om hen te beschermen tegen de willekeur van een ondemocratisch machthebber. Zonder angst moeten ze hun mening kunnen uiten of hun politieke ideeën naar voren kunnen brengen.

Als de HDP-afgevaardigden hun mandaat verliezen, zullen de machtsverhoudingen in het parlement zich wijzigen. Dan komt de door Erdogan zo zeer begeerde grondwetswijziging, die zijn bevoegdheden als president zal vergroten, in zicht. „De parlementaire democratie wordt dan vervangen door een systeem waarbij de president de absolute macht heeft”, stelden HPD-afgevaardigden deze week.

Eerder stelde Erdogan zijn landgenoten een „nieuw Turkije” in het vooruitzicht. Is dit een democratisch Turkije? Of is dit een land waarbij één man alles bepaalt? Moet die vraag nog worden beantwoord?

In het Westen is verbolgen gereageerd op het besluit van het Turkse parlement. Merkel, de Duitse bondskanselier, spreekt Erdogan maandag in Istanbul. Zal zij de Turkse president tot andere gedachten kunnen brengen? Merkel zal niet blij zijn met het gebeuren in Turkije, maar zij en Europa kunnen met het oog op de vluchtelingen niet zonder Erdogan.