„Weinig kans bij bezwaar tegen digitale aangifte”
Ondernemers die vanwege gemoedsbezwaren weigeren om elektronisch aangifte van omzetbelasting te doen, maken weinig kans om zich met succes te beroepen op de vrijheid van godsdienst. Die inschatting maakt de Barneveldse advocaat Bart Bouter naar aanleiding van een recente uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland.
De uitspraak, die al in maart werd gedaan, kwam dinsdag in het nieuws door een artikel in NRC Handelsblad.
Een vof in de reparatie en het onderhoud van machines en schepen weigert al jaren elektronisch aangifte te doen, omdat internetgebruik volgens de twee vennoten strijdig is met de wil van God. Zij bleven op papier aangifte doen, iets wat sinds 2012 niet meer is toegestaan. Aanvankelijk accepteerde de Belastingdienst dat, maar in 2014 niet meer.
De gemoedsbezwaarde ondernemers maken geen gebruik van computers en internet. Wel beschikken ze over mobiele telefoons zonder internet.
De rechtbank meent dat zij door het gebruik van internet voor het doen van elektronische aangifte „niet op enige wijze in de uiting van hun geloofsovertuiging worden beperkt.” Volgens de rechter is de internetgebruiker vrij om te bepalen wat hij online doet, „bijvoorbeeld door het gebruik tot bepaalde websites te beperken en/of het instellen van filters.” De ondernemers zouden „het gebruik van internet zelfs uitsluitend kunnen beperken tot de site van de Belastingdienst”, aldus de rechter. Omdat de Belastingdienst niet consequent was in het afwijzen van de aangiften, hoeven de vennoten van de rechter geen boetes te betalen.
Advocaat Bouter is na de uitspraak door de betrokken ondernemers benaderd. Zij hebben afgezien van hoger beroep maar Bouter verwacht bij een volgende papieren aangifte een nieuwe confrontatie met de fiscus en mogelijk een gang naar de rechter. „Het zal lastig worden. Bij de vrijheid van godsdienst gaat het erom dat je die in vrijheid kunt belijden en er uiting aan kunt geven. Ik betwijfel of dat in deze kwestie in het geding is.”
Bouter vraagt zich wel af of de overheid iedereen kan verplichten om digitaal aangifte te doen. Bij de inkomstenbelasting biedt de Belastingdienst nog steeds de mogelijkheid tot aangifte op papier. „De Nationale ombudsman heeft onlangs nog uitgesproken dat die ruimte er moet blijven.”
Volgens Bouter komt het zelden voor dat ondernemers gemoedsbezwaren hebben tegen de elektronische aangifte. Buiten deze kwestie kent hij slechts van één ander geval.
Ook de Reformatorisch Maatschappelijke Unie (RMU) heeft er volgens een woordvoerder „nauwelijks mee te maken.” Particulieren met gemoedsbezwaren tegen digitale aangifte hebben zich sowieso nog niet bij de RMU gemeld. „De RMU vindt dat mensen voor zover dat redelijk en mogelijk is ruimte moeten hebben voor gemoedsbezwaar”, aldus de woordvoerder. „Het is bezwaarlijk als de overheid dit gaat inperken.”