Hemelvaartsdag is ieder jaar bevrijdingsdag
APELDOORN. Ze vallen niet vaak op één dag, maar dit jaar wel: Hemelvaartsdag en Bevrijdingsdag. Een christelijke én een nationale feestdag op één datum. Maar aan de vooravond van die dubbele feestdag is er woensdagavond eerst nog de herdenking van hen die hun leven gaven voor de vrijheid.
Een ereveld heet het. De uitgestrekte begraafplaats bij het Veluwse Loenen waar de lichamen van zo’n 4000 Nederlanders begraven liggen. Ze vielen in de Tweede Wereldoorlog of erna op het veld van eer.
Op deze begraafplaats zijn er geen rechte rijen grafstenen. Hier zijn de liggende zerken geïntegreerd in de natuur, zoals het wordt genoemd. Slingerende paden tussen de bomen met aan weerszijden kleine, liggende grafstenen. Eindeloos veel.
Hier en daar staan langs de paden banken waarop soms mensen zitten. Stil kijkend over de graven, met het hoofd in de handen, of met de ogen gesloten. Mensen met hun eigen verdriet, dat ergens een link heeft met een van de grafzerken hier.
In de houten kapel op het ereveld liggen 42 herdenkingsboeken met daarin zo’n 125.000 namen van Nederlanders van wie geen lichaamsdelen zijn teruggevonden. Iedere dag wordt een bladzijde van een van de herdenkingsboeken omgeslagen.
In het kerkachtige gebouwtje staan ook urnen met asresten uit concentratiekampen in Polen en Duitsland. En in de hoek, helemaal weggeschoven tegen de wand van wat je het koor van het kapelletje zou kunnen noemen, staat een grote paaskaars uit 2009. Op de kaars zijn het Christusmonogram en de symbolen voor alfa en omega aangebracht. Wat de functie van de kaars op deze plaats is, is onduidelijk. Maar dat wat hij verbeeldt, de link tussen dood en leven, is des te duidelijker.
Buiten staat, in een in de grond uitgegraven leemkuil, een grote schaal met op de rand de woorden ”Den Vaderlant ghetrouwe”. Het is een monument voor de onbekende verzetsstrijders, zo meldt een bordje. In de schaal liggen briefjes die door schoolkinderen beschreven zijn. Kleine gedichtjes, een spreuk, of zomaar een zin. Dat het zo fijn is dat we in Nederland in vrijheid kunnen leven. En dat we echt nóóit meer oorlog willen.
Het beeld wisselt. Van grafzerken op de Veluwse bosgrond naar een groepje mannen op de Olijfberg bij Jeruzalem. Het zijn Jezus en Zijn discipelen. „En het geschiedde als Hij hen zegende, dat Hij van hen scheidde en werd opgenomen in de hemel.” Opgenomen werd Hij, in het Vaderhuis met de vele woningen. Zijn overwinning op satan en dood werd door God Zelf bekroond.
Na de Bevrijding hield de bekende theoloog dr. K. H. Miskotte op 9 mei 1945 een toespraak in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Daar sprak hij over woorden uit Psalm 92: „Want zie Uw vijanden, o Heere, want zie Uw vijanden zullen vergaan.”
Gods vijanden? Ja, zo wist dr. Miskotte zeker. Omdat het nationaalsocialisme zich keerde tegen het Joodse volk en daarmee tegen zijn God, de Vader van Jezus Christus, waren de nazi’s niet in de eerste plaats onze vijanden, maar Gods vijanden.
Jezus heeft op Golgotha Gods vijanden overwonnen. En met Pasen overwon Hij de láátste vijand, de dood.
Hemelvaartsdag is de bekroning van Zijn overwinning. En daarom is die dag niet alleen in 2016, maar ieder jaar bevrijdingsdag.