Proces tegen Schotse martelaar Patrick Hamilton nagespeeld
ST. ANDREWS. Bijna 500 jaar na zijn dood wordt het proces tegen de Schotse martelaar Patrick Hamilton (1504-1528) vrijdag nagespeeld en opnieuw beoordeeld.
Het evenement vindt vrijdag plaats in het Byretheater in St. Andrews in Schotland. „De vrijheid van meningsuiting, de manier waarop bewijs is verzameld, de snelheid waarmee recht moest worden gedaan en het effect van een dergelijke rechtzaak, zijn interessant om vandaag verder te bespreken, aldus dr. Bess Rhodes, deskundige op het gebied van de Schotse geschiedenis.
In St. Andrews stierf Hamilton 488 jaar geleden op de brandstapel vanwege „grove ketterijen.” Hamiltons veroordeling berustte op ongeveer dertien uitspraken waarin hij duidelijk maakte dat de Rooms-Katholieke Kerk ketters was. Hij ontkende de afwassing van de erfzonde door de doop en de vrije wil van de mens. Ook stelde hij dat geen mens tijdens zijn leven zonder zonde is.
Het proces dat aan zijn dood voorafging, vertoonde veel gebreken, aldus dr. Rhodes. Hamilton werd door een haastig bijeen geroepen raad van bisschoppen verhoord en, onder aanroeping van de naam van Christus, veroordeeld tot de vuurdood. „De leidende figuren aan de universiteit van St. Andrews hielpen bij de veroordeling. In plaats van de vrijheid van meningsuiting te verdedigen, zagen ze het als hun belangrijkste taak om de rooms-katholieke leer te handhaven.”
Zijn dood maakte veel indruk op het publiek. „Men had een loopvuur van buskruit aangelegd, om daardoor de brandstapel aan te steken, maar dit mislukte. De ontploffing verbrandde slechts één van zijn handen en zijn gezicht. Zo bleef Hamilton staan, totdat meer buskruit van het kasteel was gebracht en het vuur opnieuw werd ontstoken.”
De dood van Hamilton maakte hem volgens dr. Rhodes tot een martelaar en gaf de protestantse beweging in Schotland een symbool om zich achter te scharen. „Veel van de mannen die Hamilton veroordeelden waren waarschijnlijk oprecht in hun geloof, maar het hele proces leidde tot een ramp voor de rooms-katholieke kerk in St. Andrews.” De gebeurtenis leidde uiteindelijk tot de Schotse Reformatie.
Na het toneelstuk volgt een debat met diverse panelleden.