”Een onwaarschijnlijke bekering”, zo heet de in 2014 bij De Banier uitgegeven vertaling van Rosaria Champagne Butterfields boek ”The Secret Thoughts of an Unlikely Convert” (2012). De Nederlandse vertaling kreeg al in 2014 een tweede druk. Het boek beschrijft hoe de lesbische hoogleraar Rosaria Champagne (1962) Christus leerde kennen. Ze heeft haar leven goed voor elkaar als hoogleraar Engels aan een vooraanstaande universiteit. Ze neemt actief deel aan de homo- en lesbogemeenschap in haar woonplaats. Haar huis is een ontmoetingsplaats voor activistische studenten die, net als zij, de wereld willen veranderen.

Als ze bijna veertig is, krijgt ze een brief van een dominee die anders is dan de reacties die ze van christenen gewend is. Dat is de aanzet voor een vriendschap die haar leven verandert. Het christelijk geloof blijkt heel anders te zijn dan ze altijd had gedacht. Heel haar leven gaat op zijn kop – ze vergelijkt haar bekering met een treinramp.

Tegenwoordig is Rosaria Champagne Butterfield getrouwd met een predikant van een presbyteriaanse gemeente in North Carolina. Samen hebben ze vier geadopteerde kinderen. Aan de bijzondere schrijfstijl herken je haar literaire en intellectuele begaafdheid. Ze schrijft zowel diepzinnig als bevlogen over haar bekering en haar ervaringen met het christelijke leven. Dit boek kan ik van harte aanbevelen.

Van boven naar beneden

Ik begin hiermee, omdat je om haar nieuwste boek goed te begrijpen het eerste moet kennen. Vorig jaar verscheen Rosaria’s tweede boek: ”Openness Unhindered”, met als ondertitel: ”Further Thoughts of an Unlikely Convert on Sexual Identity and Union with Christ”. De titel is ontleend aan Handelingen 28:31, waar Lukas zijn boek besluit met de opmerking dat Paulus in Rome het Koninkrijk van God gepredikt heeft met alle vrijmoedigheid (openness) en dat ongehinderd (unhindered).

Je krijgt als lezer bewondering voor de schranderheid van de voormalige hoogleraar Engels. Op wetenschappelijke wijze stelt zij kritische vragen en legt zij de wortels van de dingen bloot. Het verschil met vroeger is dat haar heldere, begaafde verstand nu denkt vanuit Gods openbaring van boven naar beneden, en dat verlicht door de Heilige Geest.

Ze heeft ondertussen een geweldige belezenheid in de reformatorische literatuur, uit welke tijd dan ook. Calvijn, Owen, Westminster, Lloyd-Jones en vele anderen passeren de revue. Ze worden geciteerd op de momenten die erom vragen. Hierbij verliest ze het contact met de hedendaagse wereld niet uit het oog. Integendeel, haarfijn weet ze aan te tonen welke invloed Freud op het huidige denken heeft gehad en laat ze zien hoever dit verwijderd is van het Bijbelse onderwijs.

Ik vind het moeilijk om een bespreking te geven. Ieder hoofdstuk vraagt om een nauwkeurig volgen van de lijn die ze vanuit de Schrift trekt. Ik ga met twee dingen even kort door de bocht, dat wil zeggen nalatend de zorgvuldigheid van de opbouw van haar betoog te volgen. Hiermee hoop ik haar wel juist te typeren.

Hoogmoed

Het boek is in de eerste plaats ook voor kerkmensen heel ontdekkend. Wij plaatsen de homoseksualiteit in de categorie van erge zonden. Daar behoort het toe. Rosaria Butterfield steekt echter dieper af. Zij laat zien dat de wortel van alle zonden de hoogmoed is, waarin wij zelfstandig tegenover Gods willen uitmaken wat goed en wat kwaad is. Daar is de homoseksuele leefwijze een van de uitingen van. Die hoogmoed is door de zondeval echter bij ieder mens te vinden, binnen en buiten de kerk. Deze moet ontdekt en verbroken worden, en dat ons leven lang.

Als tweede wijs ik op haar benadrukken dat christenen met homofiele gevoelens niet moeten spreken over hun geaard- of gerichtheid. Je moet je niet identificeren met datgene wat je ervaart. Een christen die levend gemaakt is met Christus, heeft zijn of haar identiteit in Christus. Dan zeg je niet: „Ik ben homo”, maar: „Ik ben in Christus.”

De opbouw van het boek is evenwichtig en doordacht. Zij die eerst moest lachen om de kerk en het geloof, er eigenlijk niets van afwist, is vele theologen mijlenver vooruit in doorwrocht Bijbels denken.

Heilzaam

Om verder een indruk te geven van de inhoud geef ik de titels van de hoofdstukken. Eerst het voorwoord over bekering, identiteit en (kerkelijke) gemeenschap. 1. Bekering: de vonk of sprank van een nieuwe identiteit. 2. Identiteit: de vlam of het vuur van onze vereniging met Christus. 3. Berouw: de drempel om tot God te gaan en het antwoord op schaamte, verzoeking en zonde. 4. Seksuele oriëntatie: de vergissing van Freud in de 19e eeuw. 5. Zelfbeeld: wat betekent het om gay te zijn? 6. Conflict: als zusters het oneens zijn; 7. Gemeenschap: Christus representeren voor de wereld. Nawoord: huwelijk, dienst, kinderen.

Het boek kan naar mijn overtuiging voor christenen die worstelen met homoseksuele gevoelens heel heilzaam zijn om zichzelf goed te leren zien. Dat geldt echter niet minder voor alle christenen. Rosaria Butterfield helpt ons om recht zicht te krijgen op zonde en genade en onze positie in Christus. Zodat we niet steeds naar de genade toewerken, maar leven uit wat Christus voor ons gedaan heeft.

Ik hoop dat De Banier dit boek ook vertaalt. Het eerste kan niet zonder dit om echt heilzaam te zijn.

Openness Unhindered: Further Thoughts of an Unlikely Convert on Sexual Identity and Union with Christ, Rosaria Butterfield; uitg. Crown & Covenant, Pittsburgh, 2015; ISBN 978 1 884527 99 9; 206 blz.; $ 13,-