Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de ChristenUnie, erkende dat het voor een kerk niet altijd gemakkelijk is om in de samenleving goede bedoelingen te tonen. „Mensen zien de kerk als betuttelend. De weerzin kan zo groot zijn dat de kerk naar de rand wordt geduwd.” Toch zijn er volgens hem ook kansen. Christenen die iets willen doen voor de ander, worden ook uitgenodigd om te laten zien wat ze kunnen. Vooral het verschuiven van taken van de overheid naar de samenleving biedt kansen. „Er is een oprechte interesse in datgene wat je doet.”

Het blijft niet zonder risico om als christenen de samenleving in te gaan, stelde Segers. „Het kan ook zijn dat de wereld jou meer verandert dan jij de wereld. Toch is de wereld Gods wereld en zijn de mensen Zijn schepsels. Gods bewogenheid met mensen omvat de gehele wereld, niet alleen de kerk. We kunnen alleen met God in de wereld zijn als we als kerk het geheim van Christus, de boodschap van vergeving en verzoening, bewaren.”

Nederland is een verbitterd en verbrokkeld land geworden dat verlangt naar verbondenheid, aldus de politicus. „God laat deze wereld niet los en ook de cultuur is niet klaar met God, als we zien hoeveel mensen God zoeken en op zoek zijn naar iemand die werkelijk om hen geeft en hen liefheeft.”

Gestempeld

Dr. A. J. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), benadrukte dat de kerk zélf publiek domein is. „Wat anders is zij dan dat stuk van de wereld waarop God een bijzonder stempel heeft gezet? Het idee dat geloof achter de voordeur moet blijven, miskent het publieke karakter van de kerk. Jezus is de Koning der koningen. We belijden dat niet in het geheim en ook niet achter gesloten deuren.”

Terwijl de kerk proclameert dat Jezus Christus de „Heer van de wereld” is, is de kerk zelf arm. Het Evangelie is haar enige rijkdom. „We hebben geen producten die we zo nodig als christenen aan de man moeten brengen. Als arme kerk in onszelf steken we de handen uit naar de wereld. De wereld zit niet te wachten op een kerk die relevant wil zijn. Want dan zijn we leveranciers van een paar nuttige zaken die we helemaal niet hebben.”

Media

Sjirk Kuijper, hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, vertelde hoe moeilijk seculiere media christenen in hun programma’s kunnen krijgen. „De welwillendheid van de media is best groot, maar het lukt ze niet om welsprekende christen te vinden die in een paar minuten iets kunnen zeggen. Dat vergt snelheid van denken en moed. Het is daarom goed dat dominees communicatieadvies krijgen.” Met een knipoog naar dr. Plaisier vroeg hij zich af waarom heeft het PKN-dienstencentrum predikanten niet bijschoolt, zodat ze leren een goede woordvoerder in het publieke domein te zijn.

Geesje Werkman van Kerk in Actie (PKN) vertelde over haar werk onder vluchtelingen. Met name ging ze in op haar inzet voor het krijgen van verblijfsvergunningen voor asielzoekers. „Ook als dit niet lukt, gaat God met deze mensen verder.” Kerken geven niet gauw op, aldus Werkman. „Ik zeg vaak tegen politiek Den Haag: jullie hebben recht op een kritisch tegenover.”

Werkman ziet in haar woonplaats Amsterdam mensen in mensonterende omstandigheden. Ook in kampen in Griekenland is de situatie schrijnend. „Dit werk doe je niet omdat je activistisch bent. Je bent als gemeente van Christus verantwoordelijk voor je broeders en zusters. Die mensen horen bij dezelfde God als wij.”

Niet rouwen

Dr. A. H. van Veluw, voorzitter van de Confessionele Vereniging in de Protestantse Kerk in Nederland, stelde in zijn openingsrede dat de kerk niet moet rouwen over het feit dat zij klein is geworden. „We hóéven als kerk geen succes te hebben in de zin van dat we groot zijn of in aantal altijd maar moeten groeien. Succes kan juist leiden tot blikvernauwing. God is bij machte door mislukkingen te werken. Het lijden van Jezus was geen succes, maar was wel de redding van de wereld.”

Grootte is nooit een kenmerk van de kerk geweest, aldus dr. Van Veluw. Wel zijn heiligheid en katholiciteit kenmerken. „De kerk heeft iets aparts. In de ogen van de wereld is ze altijd een beetje vreemd. Ze krijgt hier misschien een tijdelijke verblijfsvergunning, maar zeker geen vestigingsvergunning.”

De kerk is geen clubje, geen vereniging van gelijkgezinden, aldus de predikant uit IJsselmuiden. „De kerk is niet van een groep mensen die ervoor betalen. De kerk is niet een instituut van: u vraagt, wij draaien. Je vraagt niet: Wat heb ik aan de kerk, maar: Wat heeft de kerk, de gemeenschap van de Heer, aan mij? De kerk is niet van het volk. De kerk is wel voor het volk, maar de kerk is van de Heer.”