Een Nederlands ”leisurecentrum”, NL.C geheten, langs de snelweg A15 bij Meteren, onder de rook van Geldermalsen. Dat stond en staat projectontwikkelaar MAB uit Den Haag voor ogen. ”Leisure”, dat staat volgens de ontwikkelaar voor „educatie, spelen, sport, natuur, eigen & echt, kunst & cultuur, evenement, vermaak en comfort.” En dat alles op een grondoppervlak van 150.000 tot 200.000 vierkante meter. Dat is een gebied van vijftien tot twintig voetbalvelden.

In januari 2003 presenteerde de destijds vertrekkende Gelderse gedeputeerde J. de Bondt het plan als afscheidscadeautje aan Provinciale Staten en andere betrokkenen. In omvang zou het centrum alleen te vergelijken zijn met de soortgelijke complexen Bluewater in Engeland en CentrO in Duitsland. De sportvoorzieningen in het complex moeten variëren van skibaan tot zwemparadijs, op de diverse verdiepingen komen hotelvoorzieningen en het centrum moet veel winkels herbergen, voornamelijk gevuld met overjarige en derhalve goedkopere waar. Een ”outletstore” dus.

De projectontwikkelaar denkt in de plannen ook aan de omgeving: het megacomplex zou gedeeltelijk ondergronds gebouwd moeten worden, met op het dak een gedeelte van het oorspronkelijke rivierenlandschap van de omgeving van Geldermalsen. En hij denkt aan de werkgelegenheid: het centrum moet maar liefst 3000 arbeidsplaatsen creëren. Ofwel: niets dan positieve geluiden.

Maar toch. De juichende geluiden zijn verstomd. De gemeente Tiel sprak zich vorige week uit tegen de komst van NL.C bij Meteren, want de negatieve invloed op de winkels in deze plaats zou te groot zijn. En dat terwijl de projectontwikkelaar beloofde dat het centrum juist een aanvulling zou zijn op de Tielse binnenstad. Raadslid M. Melissen (VVD) toonde zich daar vorige week niet zo zeker van: „Het heeft zonder meer negatieve gevolgen voor onze middenstand. Daar hebben we geen onderzoek voor nodig.”

De gemeente Tiel is niet de eerste die een negatief geluid laat horen over NL.C. De Utrechtse statenfractie van GroenLinks -Geldermalsen ligt dicht bij de Utrechtse provinciegrens- is bang dat NL.C een grote concurrent wordt van winkels, sportcentra en andere recreatieve voorzieningen in het zuiden van de provincie Utrecht. Voor de middenstand in de omgeving van het vergelijkbare Engelse complex Bluewater had het centrum ook negatieve gevolgen, aldus de fractie. Woordvoerder G. Sluiskes van MKB-Nederland waarschuwde zelfs voor een „kannibaliserend effect”, waardoor winkelgebieden tot in de verre omtrek zouden worden leeggegeten.

Er klinken nog meer negatieve geluiden. De milieuwerkgroep Geldermalsen en omgeving ziet het plan niet zitten, en de Vereniging tot Behoud van het Lingelandschap is bezorgd over de aantasting van het landschap. „Dit is een mooi landelijk gebied. Het NL.C staat hier haaks op”, aldus woordvoerder J. Kruijt.

De bezwaren beperken zich niet tot lokaal niveau. Ook de provincie Gelderland liet kritiek horen, met name bij monde van de fracties van PvdA en CDA, die samen goed zijn voor een meerderheid in de Provinciale Staten. De PvdA-fractie is bang voor „onverantwoord consumptisme” en vindt dat een plan van deze omvang in een stedelijk gebied thuishoort. Daarnaast vond de fractie vorige maand nog dat het streekplan van de provincie niet voorziet in zo’n ontwikkeling. Inmiddels is dat enigszins achterhaald: onlangs stelde de provincie de hoofdlijnen van het nieuwe streekplan vast. Daarin krijgen gemeenten meer ruimte om te beslissen over de invulling van het landschap. Het gebied rond Geldermalsen wordt in het nieuwe streekplan gekenmerkt als centrum met regionale betekenis dat zich tot netwerk kan ontwikkelen.

Voordat de provincie echter haar zegje mag doen over de komst van het centrum is de gemeente Geldermalsen aan de beurt. In mei vergadert de gemeenteraad over de plannen. Voor die tijd komt de gemeente niet met een standpunt, zegt wethouder A. R. van Doorn. „Er lopen nu nog drie onafhankelijke onderzoeken, één naar de ruimtelijke ordening en het verkeer, één naar de distributie en de planologie en één naar de economische haalbaarheid en wenselijkheid van het centrum. Naar aanleiding van de uitkomsten bepaalt de raad in mei zijn standpunt.”

De provincie Gelderland en het Rijk komen daarna pas aan de beurt. Definitief is er dan ook nog niets, maar alle negatieve reacties maken duidelijk dat de komst het NL.C niet van een leien dakje zal gaan. De kans lijkt, gezien de kritiek, zelfs aanwezig dat het ooit zo prachtige project de papieren status nooit zal ontstijgen.