„Scheiding tussen ambt en avondmaal niet te rechtvaardigen”
„Ambtsdragers die niet deelnemen aan het Heilig Avondmaal gaan een weg die niet is naar Schrift en belijdenis. Ook bij reformatoren en nadere reformatoren hebben ik niets kunnen vinden dat een scheiding tussen ambt en avondmaalsgang rechtvaardigt.”
Dat zei ds. D. Heemskerk zaterdag in zijn lezing op de ambtsdragersbijeenkomst in Werkendam. De hersteld hervormde predikant uit Ouderkerk aan den IJssel sprak voor ruim honderd (oud-)ambtsdragers uit de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Hersteld Hervormde Kerk over pastoraat rondom het Heilig Avondmaal.
Ds. Heemskerk stelde dat het Gods Stem is die in de roep tot het ambt klinkt. Iemand die belijdenis heeft gedaan en bedankt voor het ambt, doet volgens hem iets dat tegen de Schrift ingaat. „Twijfels, gebreken en onbekwaamheden die tegen de roeping tot het ambt worden ingebracht, overwint de Heere”, zei hij.
In het Oudtestamentische Pascha at ieder lid van het huisgezin van het geslachte paaslam. In de Nieuwtestamentische bedeling kwam de doop in de plaats van de besnijdenis en het Heilig Avondmaal in de plaats van het Pascha. „Alle apostelen namen deel aan het Pascha. Niet vanwege hun groot geloof of ootmoedige gestalte, maar uitsluitend omdat ze Hem en Zijn verschijning liefhadden. Ook Judas nam deel aan de maaltijd. Jezus Zelf reikte hem de bete aan”, aldus ds. Heemskerk. „Zo houden wij, naar Zijn bevel, avondmaal, en doen dat tot Zijn gedachtenis.”
Geestelijk leven begint niet met Pasen, beklemtoonde ds. Heemskerk, maar met geloof in de beloften van God. „Een ambtsdrager die zich onttrekt aan het Heilig Avondmaal, onttrekt zich aan Zijn roeping en aan de leer”, aldus ds. Heemskerk.
Ambtsdragers hebben een grote pastorale verantwoordelijkheid rond het Heilig Avondmaal, stelde de christelijk-gereformeerde emeritus predikant J. Westerink. Volgens hem begint dat al met de voorbereidingspreek. „Wat betekent het als Jezus zegt dat Hij grotelijks begeert heeft het Pascha met u te eten?”, zo vroeg hij. In de voorbereiding gaat het er volgens hem niet om mensen van het avondmaal af te houden, maar om, met de woorden van prof. G. Wisse, hen in de rechte weg tot de tafel des Heeren te leiden.
In een week van voorbereiding rond het Heilig Avondmaal verhoogt de satan zijn activiteit, zo stelde ds. Westerink. Enerzijds constateerde de predikant een geweldig automatisme om deel te nemen aan het Heilig Avondmaal, anderzijds ook veel avondmaalsmijding. Volgens hem kunnen opvoeding en traditie daarin een belangrijke rol spelen.
Ten tijde van de Reformatie was het huisbezoek sterk verbonden met de viering van het Heilig Avondmaal. De nodiging werd persoonlijk bij de mensen gebracht, met als doel ze begerig te maken. Ds. Westerink: „Zo moet een ambtsdrager iemand aan de voet van het kruis brengen. Het gaat er om iets van de gestalte van de Heere Jezus te hebben.” Het „wie zichzelf een oordeel eet en drinkt”, zoals het avondmaalsformulier stelt, moet volgens ds. Westerink gelezen worden als „wie op onwaardige wijze eet en drinkt een en drinkt zich een oordeel, en niet het oordel.”