Opinie

Commentaar: Erdogan lapt rechtsstaat steeds verder aan zijn laars

De Turkse president Erdogan stond al wat langer bekend om zijn autocratische manier van optreden. Maar nu maakt hij het wel heel erg bont. Hij riep vrijdag het constitutionele hof tot de orde omdat de opperrechters een uitspraak hadden gedaan die hem niet welgevallig was.

Hoofdredactioneel commentaar
12 March 2016 08:15Gewijzigd op 16 November 2020 02:06
ANKARA. De Turkse president Erdogan lapt de regels van de rechtsstaat steeds verder aan zijn laars. beeld AFP
ANKARA. De Turkse president Erdogan lapt de regels van de rechtsstaat steeds verder aan zijn laars. beeld AFP

Daarmee ondergraaft Erdogan een van de belangrijkste principes van de democratische rechtsstaat: scheiding der machten. De filosoof Montesqieu bedacht ooit dat het scheiden van de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht hét middel is om tirannie in een staat te voorkomen. De waarde van dat beginsel heeft zich inmiddels ruimschoots bewezen.

Die regel lijkt Erdogan echter in toenemende mate aan zijn laars te lappen. De afgelopen tijd moesten diverse media hun deuren sluiten omdat zij zich kritisch over Erdogan of over het Turkse regeringsbeleid hadden uitgelaten.

En nu kreeg het constitutionele hof een veeg uit de pan. De hoogste Turkse rechter bepaalde eind vorige maand dat bij de arrestatie van twee kritische journalisten hun rechten waren geschonden en dat de aanhouding dus onrechtmatig was. Die uitspraak leidde tot de vrijlating van het tweetal.

Erdogan waarschuwde het hof vrijdag tijdens een toespraak dat het niet „nogmaals iets doet wat zijn voortbestaan ter discussie zal stellen.” Dat is een fors schot voor de boeg van de opperrechters. De president laat in niet mis te verstane bewoordingen weten dat hij de macht van het constitutionele hof op zijn minst zal inperken of zelfs helemaal teniet zal doen als het het waagt zich nog eens tegen hem te keren.

Dat druist natuurlijk tegen elk principe van de rechtsstaat in. Een staatshoofd dat zelfs de hoogste rechters in het land naar zijn hand kan zetten, is hard op weg een dictator te worden.

Die kant dreigt het met Erdogan ook in snel tempo op te gaan. En er is niemand die hem tot de orde roept. In eigen land heeft hij de meeste kritische media monddood gemaakt. De Koerden –de aartsvijanden van de Turken– pakt hij momenteel in het zuidoosten militair keihard aan.

Internationaal gezien krijgt Erdogan ook weinig kritiek. De Europese Unie heeft Turkije op dit moment maar al te hard nodig om een oplossing voor het vluchtelingenvraagstuk te vinden. En dus vallen er momenteel weinig harde woorden over het optreden van Ankara.

Sterker nog: Brussel is bereid de toetredingsonderhandelingen met Turkije te heropenen, in ruil voor Turkse opvang van vluchtelingen. En daar mag ook nog een zak geld van een slordige 6 miljard euro bij.

Erdogan lacht zich intussen waarschijnlijk slap. Hij weet dat hij Europa in de tang heeft. Brussel komt met veel geld over de brug om het vluchtelingenprobleem af te kopen. En in eigen land zet hij alles en iedereen naar zijn hand. Inclusief het constitutionele hof.

Europa zou er goed aan doen Turkije veel kritischer te bejegenen. En al helemaal geen land dat zo langzamerhand ernstige trekken van een dictatuur begint te vertonen binnen de Unie te halen.

Meer over
Commentaar

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer