Ruim 500 christenen uit 24 landen maakten deze week de vierde Christ at the Checkpointconferentie in Bethlehem mee. Het thema van de tweejaarlijkse bijeenkomst was dit keer ”Het Evangelie tegenover religieus extremisme”. Aan bod kwam het extremisme in de islam, in het christendom en in het judaïsme.

De meeste sprekers waren christelijke leiders uit de Palestijnse gebieden, Israël en de Verenigde Staten. Ook enkele Messiasbelijdende Joden en een rabbijn kregen het woord. Een Hamasleider en een moslimgeleerde verschenen in video’s.

Tijdens de vierdaagse conferentie was er aandacht voor de vredelievende aspecten van de islam, terwijl diverse sprekers zware kritiek leverden op het christenzionisme. „Als Palestijnse christenen gaven we uiting aan onze bezorgdheid over en namen we stelling tegen het christenzionisme als dit stelt dat het land slechts voor een groep bedoeld is en het ons als Palestijnen marginaliseert en dehumaniseert”, zei de lutherse voorganger en conferentiedirecteur dr. Munther Isaac donderdag, op de laatste dag van de conferentie. „Wij zeggen: als er geen plaats is voor Palestijnen in je theologie, dan ben je min of meer deel van het probleem.”

Isaac gelooft dat christenzionisten ook aandacht moeten hebben voor de Palestijnen. „Met je zwijgen zeg je: jullie moeten weg uit dat land, want het is niet voor jullie. Er moet een formele opinieverklaring komen over de Palestijnen. Daarin moeten vragen aan bod komen als: hebben zij ook recht in dit land te wonen? Hebben zij ook recht op zelfbepaling, waardigheid en op dezelfde rechten als Joden? Dit zijn ethische vragen die wij blijven promoten onder onze broeders en zusters in het evangelische kamp.”

Rabbijn Arik Ascherman van de Israëlische groep Rabbijnen voor Mensenrechten bood donderdag handvatten die Isaac graag zou willen bevorderen onder christenzionisten. Ascherman stelde dat hij vasthoudt aan het geloof in het verbond met het Joodse volk, maar ook dat hij mensenrechten belangrijker acht dan land.

Het viel de christelijke gereformeerde predikant ds. Aart Brons uit Jeruzalem, verbonden aan het Centrum voor Israël Studies (CIS), dit jaar op dat er minder Messiasbelijdende Joden aanwezig waren op de conferentie. „Zij die willen komen, staan onder druk binnen Messiaans-Joodse kringen. Tussen de wereld van de Joden en de Palestijnse christenen staat een muur. Als je de verhalen hier hoort, kun je je voorstellen dat het heel moeilijk voor Palestijnse christenen is. Maar het is voor hen ook heel moeilijk om de kant van de Joden te zien. De belevingswereld van de Joden is voor hen ver weg, net zoals die van de Palestijnen ver weg is voor de Joden.”

Zinvol

Een conferentie als deze moet helpen beide groepen bij elkaar te brengen, aldus ds. Brons. „Maar als het contact met de Messiasbelijdende Joden verdwijnt, dan denk je: waar gaat dit heen? Sami Awad, een van de sprekers, zei: „Het is heel belangrijk om te luisteren. Je moet de stemmen van anderen horen en ook luisteren naar wat er achter die woorden zit.” Het wordt pas zinvol als er echt een ontmoeting is. Als er alleen buitenlanders komen om de noodkreet van de Palestijnen te horen, wordt de slachtofferrol van de Palestijnen versterkt.”

Brons heeft tijdens de conferentie een van de sprekers horen zeggen: „Ik ben geen vervangingstheoloog, want ik geloof dat ook de Joden geliefd zijn. Zij kunnen net als iedereen gered worden.” Ds. Brons: „Ondertussen laten dergelijke sprekers niets over van de speciale plek van Israël. Voor mij is het belangrijk te beseffen dat die speciale plek van de Joden niet betekent dat zij een voorkeursbehandeling verdienen. Het betekent wel dat God speciale plannen met hen heeft. Wij als CIS willen naar Israël luisteren en van hen leren. Die houding mis je hier ten enenmale. Dat is logisch, maar het maakt ook wel verdrietig.”

Christ at the Checkpointconferentie in Beit Jala

Het Bethlehem Bijbel College organiseert sinds 2010 elke twee jaar een zogeheten Christ at the Checkpointconferentie (Christus bij het –militaire– controlepunt). De bijeenkomst heeft als doel om de omstandigheden waarin Palestijnse christenen leven onder de aandacht te brengen van evangelische christenen wereldwijd. Verder willen de organisatoren vrede, respect en vertrouwen tussen de volken in het land bevorderen, spreken over de problemen van de Palestijnen, met andersdenkende christenen in gesprek gaan en de participanten motiveren advocaten te worden voor verzoening in de Palestijnse gebieden en Israël.

De conferentie werd dit jaar gehouden in het Orient Palace Hotel in Beit Jala, grenzend aan Bethlehem. Elke morgen om zes uur hadden de conferentiegangers de kans een bezoek te brengen aan Checkpoint 300 tussen Bethlehem en Jeruzalem, ongeveer een kilometer verderop. Daar staan Palestijnse arbeiders in een lange rij te wachten tot zij de veiligheidscontrole kunnen passeren om in Israël te werken.