RuG: herinneringen helpen acteurs bij leren teksten
Acteurs die hun teksten in een groter verband zien, leren hun teksten beter dan toneelspelers die dat niet doen. Ook helpt het als de zinsnedes bij de acteurs herinneringen oproepen. Dat blijkt uit een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Er zijn geen algemene methodes in zwang om toneelteksten te leren. Iedere acteur ontwikkelt zijn eigen techniek op basis van praktijkervaring.
Cognitief wetenschapper M. van Oploo verrichtte op verzoek van het Noord Nederlands Toneel (NNT) onderzoek naar de wijze waarop acteurs het beste hun teksten kunnen onthouden. „Het leren van teksten is wetenschappelijk gezien een nagenoeg onontgonnen gebied", legt ze uit.
De onderzoekster liet enkele tientallen proefpersonen op verscheidene manieren een groot aantal zinnen leren en daarna reproduceren. De keren dat de deelnemers de kans kregen om eerst de voltallige tekst te lezen en dus grotere verbanden aan te brengen tussen de zinnen, onthielden ze de zinnen beter dan de keren dat zij de zinnen slechts afzonderlijk mochten lezen.
Ook als de proefpersonen de zinnen taaltechnisch opdeelden in eenheden, bleven teksten volgens Van Oploo beter in het geheugen hangen. De acteurs keken bijvoorbeeld welk deel voor en welk deel achter de komma stond. Bovendien was het goed als proefpersonen de teksten associeerden met eigen herinneringen. „Zij koppelden de betekenis van een zin aan iets dat zij al weten."
Verder bleek uit het onderzoek dat toneelspelers het leren van hun teksten maar bijzaak vinden. „Veel acteurs zijn bijna beledigd als mensen ze naderhand complimenteren met het uit hoofd leren van de tekst. Het is een noodzakelijk kwaad. Het kennen van de teksten is nou eenmaal essentieel voor het uitvoeren van een rol", aldus de wetenschapper.
Er komt een vervolgonderzoek, waarin de resultaten nader worden getest.