Commentaar: Europa en Turkije spelen politiek spel over vluchtelingen
Dat staten politieke spelletjes spelen en vooral voor hun eigen belangen opkomen, is geen nieuws. Dat de gewone burger daar doorgaans de dupe van is, hoeft helaas ook geen verwondering meer te wekken.
Kwalijker wordt het als landen hun geschillen uitvechten over de ruggen van berooide vluchtelingen. En dat is precies wat er gebeurt in het grensgebied van Syrië en Turkije. Zo’n 50.000 mensen wachten daar om Turkije binnen te mogen. Ze zijn het oorlogsgeweld in de Syrische stad Aleppo ontvlucht.
Met steun van Russische luchtaanvallen is het Syrische leger bezig aan een grootschalig offensief om Aleppo te veroveren. Ook in 2012 werd hevig om de stad gevochten, maar zowel regering als rebellen slaagden er niet in om de volledige controle over Aleppo te krijgen.
Sinds de Russen afgelopen najaar begonnen met actieve militaire steun boekt het Syrische regeringsleger inmiddels behoorlijke successen. Kennelijk voelt het zich momenteel dermate sterk dat het de verovering van Aleppo binnen bereik acht.
De vijandelijkheden hebben echter een nieuwe vluchtelingenstroom op gang gebracht. Die komt boven op de miljoenen Syriërs die al naar het buitenland zijn gevlucht of in eigen land op drift zijn geraakt.
Turkije heeft inmiddels enkele duizenden hulpbehoevende nieuwe vluchtelingen toegelaten. Maar verder houdt Ankara de grenzen vooralsnog potdicht. Genoeg is genoeg, luidt het officiële devies. Op zichzelf zou dat geen verwondering hoeven te wekken. Turkije heeft naar schatting 2,5 miljoen Syrische vluchtelingen opgenomen.
Hulpverleners in de grensregio verklaarden echter vorige week dat die 50.000 extra vluchtelingen er ook nog wel bij kunnen. Afgezet tegen het totale aantal ontheemden dat Turkije opvangt, valt dit aantal immers in het niet.
Er zit echter meer achter de Turkse opstelling. Er ontvouwt zich een politiek steekspel tussen Ankara en Brussel. De Europese Unie heeft Turkije onlangs 3 miljard euro toegezegd voor de opvang van vluchtelingen in het land. De EU verwacht dat de Turken met dat geld ook nieuwe vluchtelingen opvangen.
Turkije stelt op zijn beurt dat het die 3 miljard alleen al nodig heeft om de al in het land aanwezige vluchtelingen te helpen. Het sluiten van de grenzen zou daarom een politiek drukmiddel zijn om meer geld van Europa los te krijgen. Als Europa opvang in de regio hoog in het vaandel heeft staan, moet het daarvoor ook betalen.
Los daarvan verwijt Ankara Europa dat het de grens tussen Turkije en Griekenland sluit. De achterdeur is dicht, maar de voordeur moet open, is de Turkse klacht. Als Turkije al nieuwe vluchtelingen toelaat, moet er ook een zekere doorstroom richting Europa plaatshebben, vindt de Turkse regering.
Dat zijn geen onterechte eisen, gezien het enorme aantal vluchtelingen dat Turkije al heeft opgevangen. Tegelijkertijd gaat het zeker niet aan om politieke meningsverschillen over de ruggen van 50.000 hulpbehoevende mensen uit te spelen.