Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn druk. Twee dagen lang ontvangt het koninklijk paar honderden gasten op hun traditionele nieuwjaarsreceptie. Gisteren politici en burgers uit eigen land, vandaag ambassadeurs en diplomaten uit het buitenland.

De thuiszorg krijgt dit jaar extra aandacht. De koning heeft daarom deze keer speciaal mensen uitgenodigd die actief zijn in deze sector. Onlangs heeft hij een bezoek gebracht aan gezondheidscentrum Thermion in Nijmegen, om zich te laten informeren over de decentralisatie in de zorg.

„Goede zaak, die aandacht”, zegt wijkverpleegkundige Berthilde Smit uit Polsbroek in de regen op de Dam. „Er verandert zó veel.” Ondanks de werkdruk geniet ze bij buurtzorg Schoonhoven. „Prachtig werk.” Haar directeur zit binnen bij de koning. Zelf mag ze er niet in. Rouwig is ze er niet om. „Ik had het heel spannend gevonden om de koning een hand te geven.”

Terreurdreiging

De Dam in Amsterdam is afgezet met dranghekken. Dubbele rijen dit jaar. Politie en veiligheidsdiensten houden het publiek op een grotere afstand dan normaal. De maatregel heeft alles te maken met de terreurdreiging in de samenleving.

Dick Schoof komt aanrijden. Maar zelfs een nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid moet zich legitimeren in een partytent op het plein voordat hij het paleis mag betreden. Twee marechaussees bij de ingang heffen hun sabels als hij passeert. Net als bij andere gasten.

Zware bolides –kaliber dure of érg dure Audi, Mercedes en BMW– rijden af en aan. Bekende en onbekende grootheden –de meeste mét chauffeur– stromen binnen. MH17-onderzoeker Tjibbe Joustra. Even later minister Koenders. En Maxime Verhagen. Vanaf rechts komt Elco Brinkman aanwandelen. Generaal Tom Middendorp geeft ook acte de présence.

De iets mindere hotemetoten komen samen met de bus. Een man met hoed, onmiskenbaar een predikant, meldt zich bij de toegangscontrole in de partytent. Op afstand zijn herkomst, achtergrond en ligging niet helemaal te traceren.

Het wachten is op de koning en koningin. Het publiek rilt. „Nederland is koud”, zegt een kleumend Israëlisch kind uit Eilat achter de dranghekken. De koning en de koningin kent ze niet. „Ik zou ze wel graag willen leren kennen.” Het zit er niet in vandaag.

Zwaailichten

Onverwacht arriveren er drie snelle voertuigen met zwaailichten en sirenes aan de achterkant van het paleis. Nekken rekken. Daar heb je ze, gonst het over straat. Met hoge snelheid draaien de zware bolides de afzetting achter het paleis op.

Breedgeschouderde manschappen stellen zich links en rechts op. Het portier draait open. Tegenvaller. Een witte kuif stapt uit. Wilders is ook genodigd voor het partijtje in het paleis. Ook al heeft hij het niet zo op het koningshuis.

Het geduld van toeschouwers wordt even later beloond. Een zwaargepantserde donkerblauwe Audi met AA-kenteken rijdt voor. Links de koning, rechts de koningin. Voor de achteringang stappen Willem-Alexander en Máxima uit.

Een lid van de hofhouding houdt de koningin onder aan de paleistrap even tegen. Er blijkt pardoes een papiertje onder haar rechterschoen te plakken. Het plakkertje dreigt het zorgvuldig vastgelegde protocol ernstig te verstoren. Behendig grist hij het papiertje weg. Protocol en koningin zijn gered.

Boven aan de trap draait het paar zich nog even om. Vast ritueel voor de fotografen. Lachen en wuiven op commando. Een passant slaat het tafereel gade. „In het echt is Máxima veel leuker dan op papier”, aldus de rasechte Amsterdammer. Hij geniet. „Ik had haar nog nooit gezien.”

Twee agrariërs uit de Hoeksche Waard komen speciaal naar de Dam om de koning en koningin te bekijken. „Ik heb ze op de video vastgelegd”, glundert loonwerker Leen Kats (48) uit Numansdorp even later. De beelden zijn doorgestuurd naar z’n vrouw.

Samen met akkerbouwer Gert Jan Bors (44) uit Klaaswaal bezoeken de twee boeren al drie jaar de Horecava. Agrariërs op een beurs voor horecaprofessionals? ,„We moeten een beetje bijblijven”, leggen ze uit. Klinkt logisch. Ze plannen hun beursbezoek bewust op de dag van de nieuwjaarsreceptie.

Bors en Kats genieten met volle teugen van Amsterdam. „Het is hier altijd zo levendig. Toen wij vorig jaar ’s nachts uit Amsterdam vertrokken was het een en al bedrijvigheid. Bij ons in de Hoeksche Waard was het muis- en muisstil.”

De avond valt over Amsterdam. Een vaste verschijning op de nieuwjaarsreceptie is ds. J. J. van Eckeveld uit Zeist. De synodevoorzitters van alle kerken krijgen elk jaar een uitnodiging. Van klein tot groot. De synodevoorzitter van de Gereformeerde Gemeente schudt de koninklijke familie dit jaar

voor „de zestiende of zeventiende keer” de hand.

„De ontvangst is altijd hartelijk. De koning spreekt zijn waardering uit dat je gekomen bent. Hij laat merken dat hij weet dat je er al wat jaren komt. Ik wens de koning altijd van harte Gods zegen toe in zijn verantwoordelijke werk en je spreekt je meeleven uit als kerk met het koninklijke huis. Omgekeerd wenst hij mij van harte hetzelfde toe. Mooi is dat.”

Afstandelijker

Koningin Beatrix was wat afstandelijker, analyseert de predikant. „Zij reageerde nooit zo, hoewel zij goed op de hoogte was van het kerkelijke leven in Nederland. Willem-Alexander is de volgende generatie, dat merk je.” Kerkelijke vertegenwoordigers –van links tot rechts– zoeken elkaar op tijdens de receptie. „Goed als je elkaar ook eens in een andere setting spreekt.”

De bijeenkomst is belangrijk, zegt de predikant. „Je krijgt als kerken een uitnodiging. Op zo’n receptie komt een dwarsdoorsnede van de samenleving uit 2016. Ik vind het absoluut verkeerd als de kerken het af zouden laten weten. Ik vind echt dat we aanwezig moeten zijn als onderdeel van de samenleving, om ons te laten zien en horen.”

Bekijk de video hier