Auteurs canon Oranjehuis: Niet zeker of er een koningin Amalia komt
Het is niet zeker of er na een koning Willem-Alexander nog plaats is voor een koningin Amalia. Dat schrijven Gerben Graddesz Hellinga en Patric Aalders in hun recent verschenen canon van ons Koninklijk Huis ”De Oranjes”.
Het boek geeft een overzicht van alle belangrijke Nassaus, Oranje-Nassaus en hun echtgenotes. Na een inleiding over de oorsprong van het geslacht Nassau worden als eerste Hendrik III (1483-1538), graaf van Nassau, en René van Châlon –die het Zuid-Franse Orange aan de familienaam verbond– beschreven. Leven en betekenis van elke hoofdpersoon uit het voorgeslacht worden zo in enkele bladzijden geschetst en in beeld gebracht: Willem van Oranje, zijn vier vrouwen en zijn zoons en de stadhouders Willem II en III komen in het eerste deel aan bod.
In deel twee van het fotorijke boek beschrijven de auteurs de levens en betekenissen van de „Duitse en de Friese tak van het geslacht Nassau.” In dit deel is er aandacht voor de ouders van Willem van Oranje, zijn broers en hun nazaten die lange tijd stadhouder van Friesland waren. Het gaat dan onder anderen over Ernst Casimir, Hendrik Casimir II, Johan Willem Friso en diens bekende vrouw Maria Louise.
Het derde deel van het boek beschrijft de Oranjemonarchie zoals die vanaf 1814 gestalte kreeg en de koningen Willem I, II en III opleverde, met daarna de koninginnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix en sinds 2013 koning Willem-Alexander.
Het boek werd vorig jaar gepresenteerd als een nieuwe uitgave door uitgeverij Walburg Pers. De uitgave toont echter veel overeenkomsten met het in 2011 verschenen overzichtswerk ”Geschiedenis van Oranje. De canon van ons koninklijk huis” van Hellinga. Veel nieuwe gebeurtenissen sinds 2011 rechtvaardigen de vernieuwde uitgave echter: koningin Beatrix trad terug, Willem-Alexander besteeg de troon, Máxima werd koningin en prins Friso stierf in 2013. Ook verschenen er gedegen biografieën over de koningen Willem I, II en III die op een aantal punten tot aanpassingen in de canon leidden.
De auteurs steken hun mening over de Oranjes niet onder stoelen of banken. Ze beschrijven een eeuwenoud geslacht dat hen boeit, maar leggen ook de vinger op de zere plek als het gaat over onverstandige stappen van de koninklijke familie, zoals huwelijksontrouw en het benutten van „slimme belastingconstructies”: „steeds meer mensen vragen zich af waarom we zoveel geld uitgeven voor één familie.” De aankoop van een vakantievilla in Mozambique en stukken grond bij het nieuwe vakantiehuis van de koning in Griekenland scheppen afstand ten opzichte van de gewone Nederlander, vinden Hellinga en Aalders. Koning Willem-Alexander zou in een tijd van economische stilstand in lijn met wat koningin Wilhelmina in de Eerste Wereldoorlog deed, moeten snijden in zijn hofhouding. Ze stellen in de slotbeschouwing dat het al met al „niet zeker is of er na Willem-Alexander nog plaats is voor een koningin Amalia.”
N.a.v. ”De Oranjes. De canon van ons Koninklijk Huis”, Gerben Graddesz Hellinga en Patric Aalders; uitg. Walburg Pers, Zutphen, 2015; ISBN 9789057306358; 208 blz.; € 29,95.