De feiten zijn ook ernstig. De meer dan 500 aangiften van vrouwen die zich belaagd voelden maken wel duidelijk dat er in de nieuwjaarsnacht echt wat aan de hand is geweest bij het station van Keulen. De manier waarop buitenlandse mannen zich aan de vrouwen hebben vergrepen, roept alleen maar walging op.

Voor bondkanselier Merkel moet dit ook een persoonlijk drama zijn. Zij heeft maandenlang geroepen: Wir schaffen das. Nu is gebleken dat Duitsland het niet redt. Omdat de vluchtelingen zelf zich te buiten gaan. Zij hebben bij hun gastvrouw roet in het eten gegooid.

Er groeit een antivluchtelingenstemming. Dat gaat met een enorme snelheid. Met alle risico’s van dien. Niet alleen de critici van Merkel roepen steeds luider dat er paal en perk moet worden gesteld aan de instroom van vluchtelingen, ook haar eigen partij, de CDU, wil strengere maatregelen. Daarnaast waren er in de achterliggende dagen incidenten waarbij buitenlanders werden belaagd.

Het is weinig vruchtbaar om in deze situatie alleen maar te roepen dat Merkel ongelijk heeft gehad en dat alle buitenlanders direct het land uit moeten. Dat is wel goed voor de politieke peilingen, maar brengt een oplossing geen stap dichterbij. Allereerst is nodig dat politici, opinieleiders en beleidsmakers echt bereid zijn naar elkaar te luisteren en op een redelijke manier met elkaar het gesprek aangaan. Pas dan kan er een begin gemaakt worden met het zoeken naar oplossingen.

Daarbij is dan ook nodig dat de verschil- en knelpunten echt benoemd worden. Men kan natuurlijk heel gemakkelijk roepen dat de grenzen dicht moeten, maar in hoeverre is dat uitvoerbaar? Wat doe je met mensen die op het strand van Griekenland staan? Hen weer de zee op sturen, is geen humane oplossing.

Evenzo is het nodig dat er nagedacht wordt over de culturele verschillen tussen Europeanen en vreemdelingen. Zeker, zij moeten zich aanpassen. Maar daarvoor is nodig dat goed wordt geïnventariseerd wat de verschillen zijn. Te vaak worden die gebagatelliseerd of –anderzijds– op neerbuigende wijze scherp aangezet. Dat is niet vruchtbaar.

De verschillen zijn er. De incidenten op nieuwsjaarsdag in Keulen hebben te maken met de manier waarop in Afrika en het Midden-Oosten naar vrouwen gekeken wordt. Zij zijn daar ondergeschikt aan de man. Die kan met hen doen wat hij wil. Dat valt niet weg te poetsen. Maar dat is wel onaanvaardbaar.

Het vluchtelingenprobleem is zeker niet op te lossen met wat goedkope statements of oplossingen. Het vraagt een gezamenlijke aanpak waarbij nuchterheid, beheerstheid en redelijkheid noodzakelijk zijn. En het vergt een lange adem.