Nederlanders rouwen niet massaal om overlijden Juliana
Het overlijden van prinses Juliana hult Nederland niet in diepe rouw. Vanuit het hele land brengen mensen wel hun condoleances uit. Via internet kwamen tot en met maandag ongeveer 20.000 condoleances binnen op pagina’s van de Rijksvoorlichtingsdienst (www.koninklijkhuis.nl) en op condoleance.nl. Ook openden veel gemeenten maandag een condoleanceregister. De belangstelling hiervoor was op de meeste plaatsen gering.
In een speciale uitgave van de Staatscourant gaf koningin Beatrix maandag melding van het overlijden van prinses Juliana. De editie was gedateerd op 20 maart, de dag dat de prinses stierf. „Met grote droefheid geef ik kennis dat mijn geliefde moeder heden vredig is gestorven. Mijn familie en ik voelen ons gesterkt door de gedachte dat velen dit grote verdriet met ons delen. Beatrix”, zo luidde de enige mededeling in de Staatscourant.
De Rijksvoorlichtingsdienst liet weten dat prins Bernhard zijn uiterste best doet de begrafenis van zijn vrouw bij te wonen, maar dat er een kans is dat hij niet of slechts deels bij de uitvaart aanwezig kan zijn. De 92–jarige prins voelt zich fysiek niet goed en is ook zeer aangeslagen door de gebeurtenis. Zijn gezondheidsproblemen zijn niet direct herleidbaar naar het overlijden van Juliana. Wat de prins mankeert, wil de RVD niet zeggen.
Prinses Juliana verlaat woensdag om 11.00 uur Paleis Soestdijk, waar zij sinds 1937 heeft gewoond en zaterdag stierf. Koningin Beatrix en haar drie zussen begeleiden het lichaam van de prinses naar Paleis Noordeinde in Den Haag, waar hun moeder op 30 april 1909 werd geboren.
De Eerste en Tweede Kamer herdenken de prinses woensdag om 12.45 uur in een bijzondere Verenigde Vergadering der Staten–Generaal. De ministers en staatssecretarissen zijn hierbij aanwezig. Daarna vertrekken zij naar Paleis Noordeinde, waar zij vanaf 14.00 uur langs de baar defileren. Het publiek kan van donderdag 25 maart tot en met zondag 28 maart afscheid nemen van de prinses in Paleis Noordeinde van 09.00 tot 22.00 uur.
Grootmeester P. Waldeck, hoofd van de hofhouding, deed maandagmiddag in alle beslotenheid aangifte van het overlijden van prinses Juliana. Dat gebeurde op het gemeentehuis van Baarn, waar Paleis Soestdijk onder valt. Waldeck deed aangifte bij een gewone ambtenaar van de burgerlijke stand. Burgemeester M. Wolterink–Oremus was er bij aanwezig.
De NOS heeft maandag via een brief haar excuus aangeboden aan premier Balkenende voor het vertonen van een mislukte opname met de bekendmaking van het overlijden van prinses Juliana. De NOS startte zaterdag een om technische redenen afgebroken opname in plaats van de goede, die vlak erna was opgenomen. De toespraak stond op band omdat hij tegelijk moest zijn te zien en te horen op alle radio– en televisiezenders. „Ik vind het buitengewoon vervelend voor de premier, maar natuurlijk ook voor de kijkers van de NOS zelf. En dat heb ik hem laten weten”, zei NOS–directeur G. Dielessen maandag.
De televisie–uitzendingen naar aanleiding van het overlijden van prinses Juliana trokken in het weekeinde veel kijkers, maar kijkcijferrecords bleven uit. Dat meldde de Stichting KijkOnderzoek (SKO). Het achtuurjournaal van zaterdag trok 2,1 miljoen kijkers en was daarmee de best bekeken uitzending over het overlijden. Naar de eerste NOS–uitzending over het overlijden, zaterdag om 09.16 uur, keken 610.000 mensen. Van de verkeerde opname van de premier die om 10.00 uur te zien was, waren 1.340.000 kijkers getuige.
Volgens klinisch psycholoog prof.dr. J. van den Bout van de Universiteit Utrecht is het overlijden van Juliana voor de Nederlanders niet echt een schok wegens haar hoge leeftijd en omdat ze „een welbesteed leven achter de rug heeft”. „Het Nederlandse volk is naar alle waarschijnlijkheid meer aangedaan en ontroerd over het overlijden van prinses Juliana dan werkelijk diep in de rouw.” Van den Bout verwacht wel dat veel mensen het overlijden van de „oude koningin” als een verlies ervaren. „Vooral de generaties die Juliana nog als koningin hebben meegemaakt, zullen de afgelopen dagen wel hebben teruggedacht aan hoogtepunten uit die tijd. Die gedachten doen niet direct pijn, maar stemmen even tot nadenken en bezinning.”
Ook de beheerder van condoleance.nl constateerde maandag dat Nederlanders niet massaal rouwen over het overlijden van Juliana. Hij typeerde de 11.000 binnengekomen berichten als „niet bijzonder veel”. Na het overlijden van prins Claus kwamen meer dan 50.000 condoleances op de internetpagina binnen.
Roddelbladen Privé, Weekend en Story komen deze week door het overlijden van Juliana eerder en in hogere oplagen uit. Privé en Story lagen vanaf maandagochtend in de winkels, Weekend volgt op dinsdag. Libelle bracht maandag een bewaarspecial in de losse verkoop.
Intussen maakt Delft zich op voor de begrafenis van Juliana volgende week dinsdag. Bruidsparen die op de dag voor en de dag van de uitvaart in het stadhuis zouden trouwen, krijgen een alternatieve locatie aangeboden. Het stadhuis aan de Markt is vanaf zaterdag in handen van de Rijksgebouwendienst (RGD) en biedt dinsdag plaats aan gasten die de begrafenis bijwonen.
Burgemeester H. van Oorschot van Delft overlegt dinsdag met politie en justitie over de noodverordening die gaat gelden rond de uitvaart. Van Oorschot maakte maandag duidelijk dat hoewel er hard wordt gewerkt op de Markt, het aanzien ervan volgende week niet helemaal vertrouwd zal zijn. „Pas in april worden de bomen geplant en keert ook het standbeeld van Hugo de Groot er terug.” De avond voor de begrafenis gaat de Markt dicht. De binnenstad is vanaf dinsdagochtend vroeg afgesloten voor verkeer.