De NVB wijst in het vanochtend gepresenteerde jaarverslag naar de ons omringende landen. Daar worden sinds jaren geldautomaten met shovels, vrachtwagens en kettingen uit de muur gerukt. Deze werkwijze lijkt te zijn overgewaaid. Steeds vaker vinden overvallen voor of na openingstijden plaats. Maar ook tijdens het vullen en legen van de geldautomaten proberen misdadigers hun slag te slaan. Een andere trend is een kleine verschuiving van het aantal overvallen van de stad naar het platteland.

In december lette de politie tijdens de invoering van de euro extra op bouwplaatsen om de diefstal van shovels en ander zwaar materieel tegen te gaan. Dat was een reactie op het groeiende aantal kraken (17) in 2001 die met dit zware materieel waren gepleegd. Onlangs deden onbekenden een soortgelijke poging in Gorinchem.

Het aantal bankovervallen bedroeg vorig jaar 76, een daling van 9 procent ten opzichte van 2000. Daarmee zet de dalende tendens zich voort. Afgezet tegen de 119 overvallen in 1999 betekende het totaal van 83 overvallen in in 2000 een daling van 30 procent. Net als vorig jaar mislukte ongeveer de helft van het aantal overvallen, wat wil zeggen dat geen of slechts een zeer kleine buit werd behaald. „Dit is voornamelijk een gevolg van de steeds verdergaande maatregelen en middelen die zijn getroffen”, aldus de NVB.

Zeer „zorgelijk” vindt de vereniging de toename van overvallen die met fysiek geweld gepaard gaan. Deze ontwikkeling ligt in lijn met de overvallen op winkels en bedrijven. De NVB wijst erop dat de overvallen waarbij geen direct fysiek geweld is gebruikt, „óók een grote impact” op de slachtoffers hebben. „Overval blijft daarom bij uitstek een slachtoffermisdrijf, dat hoge prioriteit bij de opsporing en vervolging verdient.”

Ook op de banken trokken de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten een wissel. De NVB stelt dat de Nederlandse banken in het kader van de bestrijding van het internationale terrorisme „ruimschoots en van harte” hebben bijgedragen aan het natrekken van aangeleverde namenlijsten. Daarbij laat de belangenbehartiger van de Nederlandse banken voorzichtig doorklinken dat het in kaart brengen van criminele netwerken „een wel uiterst arbeidsintensieve en tijdrovende aangelegenheid” is.

„Voorkomen moet worden dat de banken structureel verworden tot een verlengstuk van het opsporingsapparaat”, vindt de NVB. Daartoe is „eenduidige en heldere wet- en regelgeving” vereist, die „rekening houdt met de privacy van klanten.”

De NVB meldt een aanzienlijke stijging van het aantal verdachte transacties. Dat waren er vorig jaar 65.000, tegenover zo’n 49.000 meldingen in 2000. De meldgrens is 10.000 euro. Een groot deel van de meldingen is afkomstig van de zogeheten money transfers, telefonische overboekingen naar het buitenland waarbij het geld contant wordt gestort en opgenomen. Nederland meldt meer dan alle overige Europese landen samen.