Dit blijkt uit een onderzoek van het wetenschappelijk bureau van de Vereniging van Plaatselijke Politieke Groeperingen (VPPG) in samenwerking met BCO-Kennisonderzoek en Statistiek. De lokale partijen, van links tot rechts in het politieke spectrum, zijn in de gemeentepolitiek gezamenlijk de grootste politieke macht. Ruim 27 procent van alle stemmen ging tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2002 naar een plaatselijke partij. De grootste landelijke partij, het CDA, kreeg ruim 21 procent van de stemmen.

Volgens de plaatselijke partijen wordt de slagvaardigheid en het democratisch gehalte van het lokaal bestuur niet vergroot door een gekozen burgemeester. „Het risico van een machtsstrijd en conflicten tussen de gekozen gemeenteraad en gekozen burgemeester is te groot. Beiden hebben verkiezingsbeloften gedaan en een programma opgesteld en willen dat ook uitvoeren. Deze programma’s kunnen strijdig zijn, met als gevolg conflicten”, stellen de onderzoekers vast.

Ook het bindende element van de benoemde burgemeester en het feit dat hij nu boven de partijen staat, gaat verloren bij uitvoering van het kroonjuweel van D66. „Bovendien, door het dualisme is al heel veel overhoop gehaald en het lokale bestuur is daarom vooral gebaat bij een periode van rust, waarin de doelstellingen van het dualisme grondig ingebed kunnen worden.”

Als er dan toch gekozen moet worden, is de gemeenteraad daarvoor de beste partij, aldus het onderzoek. Het dualisme is een nieuwe bestuursstructuur, waarbij onder meer het college van burgemeester en wethouders meer onafhankelijk opereert van de gemeenteraad.

Ruim eenderde van de ondervraagde lokale politici is wel voorstander van de nieuwe manier om een burgemeester aan te trekken. „Dan worden er geen Haagse vriendjes meer gedropt”, stellen de voorstanders. „Bovendien liggen er dan kansen voor niet-politiek gebonden personen en politici afkomstig uit lokale partijen om burgemeester te worden.”